Logjikisht nga marka që mban emrin e tij, e njihni.
Gjatë një prej viteve më të nxehta të regjistruara, ndërsa temperaturat rriten dhe ka të ngjarë të vazhdojnë të rriten në vitet e ardhshme, rreziqet e qëndrimit jashtë për një kohë të gjatë janë reale. Tani është një lehtësim më i madh të hysh në një ndërtesë me ajër të kondicionuar.
Për këtë, masat e nxehta dhe të djersitura të sotme kanë për të falënderuar inxhinierin Willis Carrier. Megjithëse njerëzit janë përpjekur të tejkalojnë motin për shekuj me radhë, kondicioneri mekanik u shpik nga Carrier në vitin 1902.
Carrier, i cili e shihte veten si Thomas Edison i kondicionerëve, ndryshoi botën me shpikjen e tij, por qëllimet e tij fillestare ishin shumë më të ulëta për nga kërkesa, apo nevoja. I ndërtuar për të ftohur një dhomë dhe për të reduktuar lagështinë, kondicioneri u krijua fillimisht për të mbajtur ajrin e lagësht në një makinë printimi larg faqeve të revistave të rrudhura.
Carrier lind në 1876 në një familje të vjetër të New England dhe ndoqi Universitetin Cornell, më pas punoi diku ku veshi një kostum ngrohës. Hulumtimi që ai prodhoi për kompaninë u kurseu atyre 40,000 dollarë në vit dhe Carrier u vu në krye të një departamenti të ri inxhinierik eksperimental, ku ai projektoi kondicionerin e tij të parë për shtypshkronjën. Atje, ai u takua me Irvine Lyle, një shitës dhe partnerin e tij të ardhshëm në Carrier Corp., një kompani që tregtonte ajër të kondicionuar në Amerikë në vitet 1950.
Carrier vazhdoi të përmirësonte sistemet e saj të ftohjes gjatë gjithë shekullit të 20-të. Përparimet në teknologji më në fund dhanë kondicionerin më të përshtatshëm në fund të viteve 1930, megjithëse ai mbeti i paarritshëm për shumicën. Publiku i gjerë shpesh herë u njoh me ajrin e kondicionuar në kinema, ku filloi të përdorej gjerësisht teknologjia e ftohjes së ajrit në vitet 1930. Para kulmit të tij, Carrier prodhoi një sistem për kinematë që kushtonte midis 10,000 dhe 50,000 dollarë. Ishte një nga gjërat e pakta për të cilat pronarët shpenzuan gjatë Depresionit të Madh dhe teatrot ishin nga vendet e rralla ku njerëzit mund të shijonin ajrin e ftohtë dhe artificial.
Përfundimisht, kondicionerët humbën aurën e tyre të luksit. Sot, gati 90% e shtëpive kanë ajër të kondicionuar dhe kërkesa globale për sisteme ftohjeje është tronditëse, duke sjellë lehtësim për më shumë se 3 miliardë njerëz që jetojnë në tropikët dhe subtropikët, sipas një studimi të vitit 2015 nga Proceedings of the National Academy of Sciences.
Siç mund t’ju thotë kushdo që ka vuajtur një verë brutale, nëse Carrier nuk do t’i bënte ambientet e njerëzve më të freskët, shkalla e dehjes, divorcit, brutalitetit dhe vrasjeve do të ishte shumë më e lartë. Normat e produktivitetit do të binin me 40% në mbarë botën. Afresket e Mikelanxhelos në Kapelën Sistine do të ishin konsumuar. Libra dhe dorëshkrime të rralla do të shpërbëheshin. Nxjerrja e arit, argjendit dhe metaleve të tjera do të ishte e pamundur. Teleskopi më i madh në botë nuk do të funksiononte. Dhe në Silicon Valley, industria e kompjuterave do të shembej.
Ndërsa për shumicën, kondicionerët premtojnë ajër të freskët dhe të këndshëm, jo të gjithë janë pro shpikjes së Carrier. Ambientalistët e shqetësuar për ngrohjen globale kanë kërkuar prej vitesh reduktimin e përdorimit të kondicionerëve, megjithëse ata njohin përfitimet e shpikjes për shëndetin publik.
Megjithatë, me temperaturat rekord që priten për dekadat e ardhshme, ajri i kondicionuar do të jetë prezent gjithkund.
