Çmimi i naftës do të rritet automatikisht në 250 dollarë për fuçi me perspektivën e rritjes shumë më të lartë.
Çmimet e naftës mund të rriten deri në 250 dollarë për fuçi nëse prodhimi iranian goditet nga hakmarrja izraelite dhe mbyllja pasuese e Ngushticës së Hormuzit, thonë analistët.
Problemi është i dyfishtë: Një goditje në industrinë e naftës të Iranit jo vetëm që do të ndalonte prodhimin iranian të naftës, por do të shkaktonte edhe reaksione zinxhir që do të rezultonin në mbylljen e Ngushticës së Hormuzit, përmes së cilës kalon edhe nafta e pjesës tjetër të vendeve të Gjirit.
Frika është nëse Irani do të përpiqet të mbyllë Ngushticën e Hormuzit, arteria më e rëndësishme e naftës në botë, në rast të një sulmi të madh ajror izraelit mbi rafineritë e Isfahanit ose platformat e naftës në Gji.
Izraeli po përpiqet të përhapë krizën në Lindjen e Mesme në mbarë botën dhe Irani do të bëjë të njëjtën gjë.
Nëse ata janë të detyruar t’i përfshijnë të gjithë, atëherë problemi është edhe i tyre dhe do të duhet të gjejnë një zgjidhje.
Banka e Amerikës paralajmëroi në vitin 2023, në një krizë të mëparshme, se çmimi i naftës së papërpunuar mund të rritet “nëse rrjedhat nëpër Ngushticat ndalojnë për një periudhë të konsiderueshme”.
Cili është vlerësimi i ekspertëve të Bankës në një rast të tillë? Nafta e papërpunuar mund të rritet mbi 250 dollarë për fuçi.
Kontratat e së ardhmes së naftës së papërpunuar të SHBA u rritën me 5% të enjten nga shqetësimet se Izraeli mund të godiste industrinë e naftës të Iranit, si hakmarrje për sulmin raketor të Teheranit këtë javë.
Sot çmimet e naftës shënuan ndryshime në kufij, me naftën e papërpunuar në 73,66 dollarë për fuçi dhe Brent në 77,58 dollarë për fuçi.
Roli i OPEC+
Është vlerësuar se “nëse do të shihnim një rënie të qëndrueshme të prodhimit iranian prej 1 milion fuçi në ditë, do të shikonim një rritje maksimale të çmimeve të naftës vitin e ardhshëm prej rreth 20 dollarë për fuçi”, tha Daan Struyven, bashkëdrejtues i Qendrës për Kërkime Globale të Mallrave të Goldman Sachs, në “Squawk Box Asia”, për CNBC, të premten.
Kjo me kusht që karteli i naftës OPEC+ të përmbahet nga reagimi duke rritur prodhimin, tha Struyven.
Nëse anëtarët kryesorë të OPEC+ si Arabia Saudite dhe Emiratet e Bashkuara Arabe kompensojnë disa nga humbjet e prodhimit, tregjet e naftës mund të shohin një rritje më të vogël prej pak më pak se 10 dollarë për fuçi, tha ai.
Që nga fillimi i konfliktit të armatosur Izrael-Hamas më 7 tetor 2023, ka pasur përçarje të kufizuar në tregun e naftës, me çmimet që mbetën nën presion për shkak të rritjes së prodhimit nga SHBA dhe kërkesës së ulët nga Kina.
Megjithatë, “humori” mund të ndryshojë këtë javë.
Çmimet e naftës së papërpunuar në SHBA shënuan rritje për sezonin e tretë radhazi, pasi Irani nisi një sulm me raketa balistike ndaj Izraelit, duke rritur tensionet në rajon.
Irani, i cili është anëtar i OPEC është një lojtar kyç në tregun global të naftës.
Ajo prodhon afro katër milionë fuçi naftë në ditë dhe rreth 4% e furnizimit global mund të jetë në rrezik, nëse infrastruktura e naftës e Iranit vihet në shënjestër të Izraelit, pasi ky i fundit e konsideron një kundërsulm.
Saul Kavonic, analist i lartë i energjisë në MST Marquee, ngriti mundësinë që ishulli Kharg i Iranit, i cili është përgjegjës për 90% të eksporteve të papërpunuara të vendit, mund të jetë një objektiv.
Shqetësimi më i madh, “është ky lloj fillimi shumë më i menjëhershëm për një ndezje më të gjerë të konfliktit, i cili mund të ndikojë në kalimin përmes Ngushticës së Hormuzit”, shtoi ai.
Irani ka kërcënuar më parë se do të ndërpresë rrjedhat përmes Ngushticës së Hormuzit nëse sektori i tij i naftës preket.
Ngushtica midis Omanit dhe Iranit është një kanal kritik përmes të cilit kalon rreth një e pesta e prodhimit ditor të naftës në botë, sipas Administratës së Informacionit të Energjisë në SHBA.
Sipas të tjerëve, aty kalon 30% e naftës në botë.
Kjo rrugë ujore me rëndësi strategjike lidh prodhuesit e naftës së papërpunuar në Lindjen e Mesme me tregjet kryesore globale.
Ndërsa gjasat e një lufte në shkallë të plotë mbeten “relativisht të ulëta”, rreziqet e një gabimi nga secila palë tani janë rritur, thanë analistët e BMI.
Megjithëse disa analistë të industrisë besojnë se OPEC+ ka kapacitet të mjaftueshëm rezervë për të kompensuar një ndërprerje nga eksportet iraniane, nëse Izraeli synon infrastrukturën e tij të naftës, kapaciteti i rezervës globale të naftës mbetet i përqendruar kryesisht në Lindjen e Mesme, veçanërisht midis shteteve të Gjirit, të cilat mund të jenë në rrezik nëse një konflikti më i madh përshkallëzohet.
