Tensioni në marrëdhëniet greko-turke dhe sfidat e vazhdueshme në Egje janë në qendër të një prej skenarëve më interesantë ushtarakë të paraqitur nga gazetarja Alexandra Saviana në librin e saj “Les scénarios noirs de l’armée française” (Skenarët e errët të Ushtrisë Franceze). Sipas një faqeje në internet, skenari 8 përshkruan një konflikt aeronautik midis Greqisë dhe Turqisë në vitin 2028, i cili jo vetëm i çon dy vendet në prag të luftës, por kërcënon edhe shpërbërjen e NATO-s.
Skenarët dhe rëndësia e tyre ushtarake
I publikuar në fund të vitit 2024, libri përfshin 11 skenarë ushtarakë dhe është produkt i një kërkimi të plotë dhe bashkëpunimi me 106 ekspertë nga fusha e strategjisë, diplomacisë dhe forcave ushtarake.
Autorja, gazetarja në gazetën L’Express, fillimisht i kishte paraqitur skenarët në një artikull të veçantë, i cili shqyrton sfidat strategjike të Francës pas luftës në Ukrainë. Skenari i konfliktit greko-turk përdoret tashmë në mënyrë aktive në stërvitjen e ushtrisë franceze përmes lojërave luftarake dhe simulimeve të tjera, duke synuar forcimin e gatishmërisë strategjike.
Skenari 8: Kriza në Egje
Në skenar, provokimet turke kulmojnë me zbarkimin e forcave speciale në një ishull të thatë grek, si Imia, në shkurt të vitit 2028. Turqia, e nxitur nga politika e “Atdheut Blu” dhe nën udhëheqjen nacionaliste të Rexhep Tajip Erdogan, ngre Flamuri turk dhe kap rojet greke. Greqia thërret nenin 5 të NATO-s për mbrojtjen e ndërsjellë, por anëtarësimi i Turqisë në Aleancë e bën gati të pamundur thirrjen e nenit. Tensioni çon në përshkallëzimin e shpejtë të mobilizimit ushtarak.
Franca, në kuadër të marrëveshjes dypalëshe të mbrojtjes me Greqinë, përfshihet në mënyrë aktive, duke luftuar në anën e Greqisë. Fregatat, nëndetëset dhe luftëtarët Rafale vendosen në Egje, duke krijuar zona parandaluese dhe duke rimarrë ishullin e pushtuar pas luftimeve të ashpra. Viktimat janë të shumta, me dhjetëra viktima nga të gjitha palët e përfshira, por operacioni përfundon me sukses.
NATO në krizë dhe trazira gjeopolitike
Konflikti greko-turk përbën një rrezik serioz për kohezionin e NATO-s, ndërkohë që shkakton mosmarrëveshje intensive midis anëtarëve të saj. Shtetet e Bashkuara mbeten neutrale, të paaftë për të menaxhuar konfliktin, ndërsa BE-ja rezulton e pamjaftueshme për të kryer veprime kolektive. Gjermania është e kufizuar në thirrjet diplomatike, ndërsa Franca del si e vetmja fuqi europiane që vepron me vendosmëri.
Kriza vjen drejt funidt kur Rexhep Tajip Erdogan jep dorëheqjen, duke ia dorëzuar pushtetin Fuat Oktay, i cili forcon bashkëpunimin me Rusinë dhe tërheq Turqinë nga NATO. Ky zhvillim dramatik e lë Europën të destabilizuar, duke e detyruar BE-në të marrë në konsideratë një strategji autonome të mbrojtjes.
Rëndësia për Greqinë
Për Greqinë, mbështetja franceze është thelbësore. Pakti dypalësh i mbrojtjes merr një vlerë thelbësore, duke i ofruar Greqisë mbrojtje ushtarake dhe diplomatike në një situatë jashtëzakonisht të vështirë. Ky bashkëpunim forcon fuqinë parandaluese të Greqisë, duke konsoliduar në të njëjtën kohë Francën si një aleat kryesor strategjik në rajon.
Skenari i konfliktit greko-turk, siç përshkruhet në libër, është një mjet i fuqishëm i planifikimit strategjik për ushtrinë franceze, por edhe një kujtesë shqetësuese e rrjedhshmërisë së ekuilibrave gjeopolitikë në Mesdheun Lindor.
