“Ka ardhur koha që vendi ynë të ndërmarrë hapin tjetër!”
Kryeministri i Grenlandës, Mute Eggende, gjatë fjalës së tij të Vitit të Ri, bëri thirrje për pavarësinë e ishullit nga Mbretëria e Danimarkës dhe për të forcuar bashkëpunimin me vendet e tjera, duke pranuar kështu në mënyrë indirekte propozimin e Donald Trump, për integrim në “trungun” kombëtar amerikan.
“Është koha për t’u ngritur dhe për të formësuar të ardhmen tonë, si përsa i përket asaj se me kë duam të punojmë ngushtë, ashtu edhe përsa i përket asaj se cilët duam të jenë partnerët tanë tregtarë”, tha ai.
Presidenti i ardhshëm i SHBA, Donald Trump ka propozuar zyrtarisht që Grenlanda të blihet nga SHBA-të.
Shtetet e Bashkuara e konsiderojnë pronësinë dhe kontrollin e Grenlandës një domosdoshmëri absolute.
“Për arsye të Sigurisë Kombëtare dhe Lirisë në mbarë botën, Shtetet e Bashkuara të Amerikës e konsiderojnë pronësinë dhe kontrollin e Grenlandës absolutisht të nevojshme (nga SHBA)”, kishte shkruar Donald Trump disa ditë më parë, jo rastësisht në platformën “Truth Social”.
Lëvizja për pavarësinë e Grenlandës ka fituar terren vitet e fundit dhe kjo është pjesërisht për shkak të zbulimeve në lidhje me trajtimin e çështjeve të Grenlandës, nga Danimarka, që nga fillimi i shekullit të 20-të.
Midis tyre përmendim rastin e kontrollit të detyruar të lindjeve në vitet 1960.
Grenlanda ishte një koloni daneze deri në vitin 1953. Tani është një territor autonom i Danimarkës dhe në vitin 2009 fitoi të drejtën për të kërkuar pavarësinë në një referendum.
Në vitin 2023, qeveria e Grenlandës paraqiti draftin e kushtetutës së saj të parë.
Donald Trump e dinte pse zgjodhi këtë moment për të kërkuar blerjen e Grenlandës, e cila gjeopolitikisht “është një dyqan qoshe”, me një sasi të pabesueshme të pasurisë minerale dhe me akses të drejtpërdrejtë në burimet po aq të pabesueshme të Arktikut, ku një pjesë e madhe e tyre do të përfundojë në Rusi.
“Historia dhe situata aktuale kanë treguar se bashkëpunimi ynë me Mbretërinë e Danimarkës nuk ka arritur të krijojë kushte barazie”, tha Mute Egende.
“Ka ardhur koha që vendi ynë të bëjë hapin tjetër. Ashtu si vendet e tjera në botë, duhet të punojmë për të hequr barrierat ndaj bashkëpunimit, të cilat mund t’i përshkruajmë si prangat e kolonializmit dhe të ecim përpara”, tha ai, duke shtuar se i takon popullit të Grenlandës të vendosë për pavarësinë, pa specifikuar se kur do të mbahet votimi përkatës.
Ndërsa shumica e 57,000 banorëve të Grenlandës mbështesin pavarësinë, ka mosmarrëveshje për kohën dhe pasojat për standardet e jetesës.
Qeveria e Grenlandës ka refuzuar dy herë ofertat e Trump për të blerë ishullin, në vitin 2019 dhe vitin e kaluar.
“Grenlanda është e jona. Ne nuk jemi në shitje dhe nuk do të jemi kurrë në shitje.”
Gjatë fjalës së tij, kryeministri nuk iu referua Trump-it, apo Shteteve të Bashkuara, por të gjithë e kuptuan se ai nënkuptonte mes fjalëve të tij “bashkëpunimin”.
Pavarësisht nga pasuria e saj në minerale, naftë dhe gaz natyror, ekonomia e Grenlandës është e brishtë dhe e varur nga peshkimi dhe subvencionet vjetore nga Danimarka.
Danimarka është një vend që nuk mund të shfrytëzojë burimet e Grenlandës, pasi nuk ka mjete për ta bërë këtë dhe më e rëndësishmja nuk ka vullnet.
Zgjedhjet parlamentare do të mbahen para datës 6 prill 2025.
Grenlanda në vitet e ardhshme do të jetë një vend zhvillimesh, pasi Arktiku do të jetë pika e radhës e tensionit mes dy superfuqive, Rusisë dhe SHBA-ve.
