Camp Century dhe Plani sekret “Iceworm”: Qyteti poshtë akullnajave.
Presidenti i 47-të i SHBA-ve Donald Trump, ka parashtruar qartë integrimin e Grenlandës në territorin dhe shtetin amerikan “për sigurinë kombëtare dhe ndërkombëtare”.
Presidenti i SHBA-ve mbështeti idenë se populli i Danimarkës ka të drejtë të vendosë për të ardhmen e tij dhe shënoi se shtetasit e Grenlandës “do të ishin të mirëpritur në SHBA”.
Marrëdhëniet mes Shteteve të Bashkuara dhe Grenlandës kanë rrënjë të thella. Në brigjet veriperëndimore të rajonit funksionon baza amerikane Pituffik, një instalim i rëndësisë së veçantë dhe kritike, për mbrojtjen ajrore të SHBA-ve dhe NATO-s.
Atje ndodhen sensorët e zbulitmit dhe gjurmimit të raketave dhe sistemet e vëshgimit të hapësirës, që luajnë një rol nyjë për sigurinë e Amerikës së Veriut. Edhe pse baza u ndërtua në vitin 1943, aktiviteti amerikan në Grenlandë nuk ndaloi atje.
Në vitin 1959, Shtetet e Bashkuara krijuan Camp Century, një ansambël të nëndheshëm, poshtë akullnajave të Grenlandës, i cili zyrtarisht prezantohej si stacion shkencor. Në realitet përbënte pjesë të planit tejet sekret “Iceworm”, të ushtrisë amerikane.
Cili ishte qëllimi? Krijimi i një baze të shtrirë raketash bërthamore poshtë sipërfaqes së akullt, që do të mund të rezistonte dhe të mbijetonte edhe në rastin e një goditjeje të parë bërthamore.
Plani u hartua në kulmin e Luftës së Ftohtë, kur tensioni midis SHBA-ve dhe ish Bashkimit Sobjetik ishte në zenith. Pozicionimi i Camp Century, afro 150 milje në Lindje të bazës Pituffik, u përzgjodh stratigjikisht për të mbajtur rrjetin bërthamor në një sipërfaqe përafërsisht sa 3-fishi i territorit të Danimarkës.
Çfarë ndodhi me Camp Century;
Camp Century përbëhej nga 21 tunele nëntokësore, me një total gjatësie 3 kilometra, tunele të hapura mes akujsh. Sistemi funksionoi me ndihmën e një reaktori bërthamor, i cili siguronte energjinë e nevojshme.
Plani parashikonte instalimin e 600 raketave bërthamore poshtë akujve, të afta të godisnin 80% të objektivave të Bashkimit Sovjetik dhe Europës Lindore, në rast konflikti.
Sakaq, në vitin 1967 projekti u abandonua, pasi studime shkencore treguan se sipërfaqja e ngrirë e Grenlandës nuk ishte mjaftueshëm e qëndrueshme për të mbështetur një instalim të tillë. Kështu pra, Camp Century u braktis, duke lënë prapa mbetje nukleare që janë akoma dhe sot një kërcënim mjedisor.
Me kalimin e dekadave, baza u mbulua me afro 30m akuj dhe dëborë, duke e bërë atë të dukshme vetëm mes vëshgimit sarelitor dhe radarëve, siç ndodhi kohët e fundit nga disa raketa vëshgimi të NASA-s nga hapësira.
Ekzistenca e Camp Century mbeti e panjohur për publikun deri në vitin 1996, kur dolën në dritë dokumenta sekrete që zbulonin shkallën dhe shtrirjen e operacionit. Deri atëherë plani ishte një fjalë që pëshpëritej korridoreve të historisë së ushtrisë amerikane.
