Historia filloi më 15 maj 1940 dhe pati disa kthesa të çuditshme.
McDonald’s është zinxhiri më i madh i ushqimit të shpejtë në botë, përsa i përket fitimeve vjetore. Ai u shërben 69 milionë klientëve në mbarë botën çdo ditë, në më shumë se 100 vende. Historia e tyre filloi më 15 maj 1940 dhe pati disa kthesa të çuditshme.
Vëllezërit McDonald, Richard dhe Maurice, ishin fëmijë emigrantësh irlandezë. Babai i tyre e humbi punën kur ishte vetëm 42 vjeç dhe që atëherë ka qenë i papunë. Kjo i shtyu vëllezërit t’i premtonin vetes se do të bëheshin milionerë kur të mbushnin 50 vjeç.
Ata u larguan nga Massachusetts dhe shkuan në Kaliforni. Atje fillimisht hapën një kinema, por hapja e saj përkoi me Depresionin e Madh dhe biznesi i tyre u kurorëzua me dështim. Kështu që ata vendosën të hapnin një restorant hamburgerash në San Bernardino. Fillimisht restoranti quhej “McDonald’s Barbeque”. Pas disa vitesh, ata kuptuan se hamburgerat ishin ato që u shiteshin më shumë shoferëve që vinin në pikën “drive-through” dhe bënë disa ndryshime.
Fjala “barbeque” u hoq nga emrëtimi. Shoferët duhej të zbrisnin nga automjetet e tyre sipas rregullit, gjë që fillimisht i bezdiste. Por stafi ishte reduktuar. Dhe shpejtësia mbeti e njëjtë sepse edhe menyja ishte reduktuar dhe dy vëllezërit kishin hamburgera të gatshëm, të cilët i vendosën nën llamba ngrohëse.
Vëllezërit blenë pajisje nga Ray Kroc. Suksesi i tyre i zgjoi interesin e tij dhe kur i vizitoi në vitin 1954, përveç sa më sipër, pa se hamburgerat shiteshin për 15 cent, ndërsa konkurrentët shisnin me dyfishin e çmimit. Vëllezërit McDonald kishin tashmë 6 restorante, ndërsa burime të tjera thonë se kishin 20.
Kroc kishte një ide. Për t’i ndihmuar ata të shndërrojnë restorantet në rrjete, në franchise.
Ai i bindi ata dhe vitin pasardhës hapi dyqanin e parë me franchise në Des Plaines, Illinois. Për Kroc, kjo ishte hapja e zinxhirit të McDonald’s. Më vonë ai donte ta blinte kompaninë dhe me shumë vështirësi mblodhi 2.7 milionë dollarët që kërkuan vëllezërit. Që nga ajo kohë, Kroc e quajti veten themeluesin e rrjetit. Në fakt, ai bëri gjithçka që mundi për të mbyllur dyqanin e parë të vëllezërve McDonald.
Restoranti në San Bernardino u përjashtua nga marrëveshja. Vëllezërit e riemëruan atë në “The Big M”. Pozicioni ishte i shkëlqyer dhe Kroc hapi një McDonald’s një bllok më tutje dhe pesë vjet më vonë, vëllezërit McDonald u detyruan ta mbyllnin. Gjashtë vjet pas marrëveshjes së parë, ai bleu të gjithë franchise, e cila tashmë po gjeneronte fitime vjetore prej 56 milionë dollarësh.
Sigurisht, Kroc e shndërroi McDonald’s në një franchise global, por qasja e tij dukej pasionante, ndoshta sepse e dinte që nuk e kishte filluar vetë dhe donte që të gjithë të mendonin se e kishte filluar ai. Ai e transformoi harkun e vetëm të artë të vëllezërve McDonald në një ark të dyfishtë, duke formuar shkronjën “M” dhe në vitin 1963 prezantoi maskotën e famshme të kllounit, Ronald McDonald. Big Mac pasoi pesë vjet më vonë dhe Happy Meals në vitin 1979.
Franchise vazhdoi të rritej dhe u bë gjigant në vitet 1990, kur disa thanë se një restorant i ri McDonald’s po hapej diku në botë çdo pesë orë. U bë vendi më i përshtatshëm për familjen dhe me çmimet, shijet dhe mjedisin e ulët, u bë vendi i preferuar i të rinjve dhe të moshuarve.
Mori shumë kritika me rritjen globale të obezitetit. Por përgjigjja e kompanisë ishte shtimi i ushqimeve më të shëndetshme në menu dhe në vitin 2017 shtoi hamburgerin vegjetarian. Nga vitet 1980 e tutje, kompania filloi të blinte kompani me qëllim zgjerimin në tregjet e picave, kafesë, ushqimit meksikan dhe sanduiçëve.
Pra, historia e McDonald’s është paksa e çuditshme. Të paktën në fillim. Vëllezërit që hapën dyqanin e parë dhe i dhanë emrin rrjetit, nuk patën aq shumë njohje sa do të dëshironin. Dikush tjetër e shndërroi atë në kolosin që është sot. Por ai e bëri. Dhe të gjithë duhet të marrin disa merita.
Mund ta shikoni historinë e McDonald’s në filmin e vitit 2016 “The Founder”, me protagonist Michael Keaton.
