Lojërat (Rusi-SHBA) energjetike në Europë do të shkaktojnë kriza të tmerrshme në shoqëri dhe do të rrëzojnë qeveritë.
“Dimri 2025-2026 do të jetë jashtëzakonisht i ftohtë për Europën, si dhe për pjesën europiane të Rusisë”, tha drejtori ekzekutiv i Gazprom, Alexey Miller, i cili bëri parashikimin ndërsa fliste në Forumin Ndërkombëtar të Gazit Natyror në Shën Petersburg.
“Një dimër i ftohtë ndodh një herë në 10 vjet, dhe një dimër jashtëzakonisht i ftohtë çdo 20 vite”, tha ai, duke nënkuptuar se, bazuar në këtë cikël, një dimër jashtëzakonisht i ftohtë është i mundshëm në të ardhmen e afërt.
“Mendoj se ka shumë të vërteta lidhur me këtë”, u pajtua Igor Yushkov, një ekspert në Fondin Kombëtar të Sigurisë së Energjisë.
“Tregu i gazit në përgjithësi dhe tregu europian në veçanti, i kushton vëmendje të madhe parashikimeve të motit, ndaj në këtë kuadër, nga pikëpamja e Gazprom, do të ishte plotësisht logjike të thuhej se Europa përballet me disa probleme të furnizimit me gaz para sezonit të ngrohjes”, theksoi ai. Kompania gjermane e shërbimeve Uniper tani po paralajmëron se dimri i këtij viti, i cili ka gjasa të jetë më i ftohtë se mesatarja, do t’i kushtojë Gjermanisë deri në 40 miliardë euro (duke çuar në një kolaps të mundshëm të të gjithë ekonomisë gjermane, e cila është tashmë në krizë).
Depozitata e gazit në Gjermani janë në 76%, pra, shumë nën kufirin e sigurisë.
Ndërsa ICIS argumenton se importet e LNG-së dhe kapaciteti i ri i rigazifikimit mund të kompensojnë kërkesën e dimrit, rritja e çmimeve nga SHBA-të (gjashtë herë më e lartë se gazi rus sipas mediave të huaja) dhe pengesat rregullatore mund të kërcënojnë sigurinë e brishtë energjetike të Gjermanisë.
Gjermania do të pësojë humbje ekonomike prej rreth 40 miliardë euro nëse ky dimër rezulton të jetë (siç parashikohet) më i ftohtë se mesatarja, me kompaninë e gazit Uniper që paralajmëron në një raport se, një zhvillim i tillë mund ta zhytë Gjermaninë në një recesion masiv ekonomik.
Çdo vit, ndërsa fillon tetori dhe bashkë me të, mjaft shpesh, sezoni i ngrohjes, Europa fillon një garë për të mbushur objektet e saj të magazinimit të gazit natyror në kohë për të siguruar një nivel të rehatshëm rezervash në funksion të kërkesës maksimale për energji elektrike dhe ngrohje.
Norvegjia është gati të rrisë eksportet e gazit në Bashkimin Europian, prodhuesit amerikanë të LNG-së janë gati të rrisin ngarkesat e destinuara për Europën, dhe sipas rregullatorit të tregut të energjisë në Gjermani, ka shumë gaz.
Por ka ndonjë problem me këtë.
Situata mund të ndryshojë shumë shpejt.
Kapaciteti i magazinimit të gazit në Gjermani është aktualisht pak mbi 76%. Do të duhej të ishte 90% i plotë për të shmangur katastrofën ekonomike për të cilën po paralajmëron Uniper.
Do të ketë ende humbje, edhe me 90% magazinim të plotë, por ato do të jenë shumë më të ulëta se 40 miliardë euro, ose rreth 46.6 miliardë dollarë, që do të shkaktoheshin nga një dimër i madh.
Nëse magazinimi është 90% i plotë, një dimër shumë i ftohtë do t’i kushtonte ekonomisë gjermane “vetëm” 14 miliardë euro, ose 16.3 miliardë dollarë, sipas një studimi të porositur nga Uniper, të kryer nga një firmë konsulence e quajtur Frontier Economics.
Shifra e fundit mund të mos duket e parëndësishme, por, sipas Uniper, diferenca midis të dyjave është “një diferencë prej rreth 25 miliardë eurosh, që do të bënte diferencën midis stabilitetit dhe recesionit”.
Problemi është se ekonomia e Gjermanisë është e ndjeshme ndaj çdo luhatjeje të pafavorshme në furnizimin me gaz natyror.
Nga raporti i Uniper, duket se dëmi ekonomik është i garantuar, i matshëm tashmë në miliarda euro dyshifrore.
Gjithashtu, nuk ka gjasa që kjo humbje të mbetet e ulët në vlerën 14 miliardë euro, sepse mbajtja e niveleve të magazinimit në 90% gjatë kërkesës maksimale është e pamundur, pikërisht sepse është periudha maksimale për kërkesën e konsumatorëve në Gjermani dhe pjesën tjetër të Europës.
Megjithatë, jo të gjithë janë kaq pesimistë. Në një raport tjetër të kohëve të fundit, Shërbimi i Pavarur i Informacionit për Mallrat i qeverisë gjermane, tha se edhe temperaturat jashtëzakonisht të ulëta gjatë dhjetorit dhe janarit nuk do të rrezikonin sigurinë e furnizimit me gaz në Gjermani, kështu që nuk ka arsye për t’u shqetësuar për këtë (por ky është padyshim një vlerësim i pasaktë krahasuar me kompaninë gjermane).
“Edhe në rast të një dimri shumë të ftohtë, ruajtja e gazit dhe gazi natyror i lëngshëm (LNG) shtesë mund të sigurojnë së bashku furnizim të mjaftueshëm, me Europën që ka ndërtuar kapacitet të mjaftueshëm rigazifikimi”, tha ICIS në raportin e saj.
Po, por me çfarë kostoje financiare për familjet gjermane që tashmë nuk janë në gjendje të paguajnë faturat e tyre të shërbimeve?!
Media e huaj ka pranuar se në një skenar të egër dimri, Europa mund të shohë rezervat e saj të gazit të bien deri në 20%, që është niveli më i ulët i zonës së kuqe.
ICIS gjithashtu pranoi se çmimi mund të bëhet problem ndërsa kërkesa për LNG rritet gjatë dimrit.
Ndërkohë, në fillim të këtij muaji, Uniper aplikoi për leje, që të mbyllë një nga objektet më të mëdha të magazinimit të gazit në Gjermani, sepse nuk mundi ta mbushte atë në kohë.
Arsyeja ka të bëjë me gjeologjinë e vendit të magazinimit, i cili është poroz dhe jo shpellëzor, që do të thotë se duhet të mbushet dhe zbrazet ngadalë, raporton Bloomberg.
Gjithashtu ka të bëjë me rregulloret, të cilat e kanë bërë joekonomike përpjekjen për të mbushur objektin Breitbrunn.
Ndërkohë, Ukraina ka thënë se do të duhet të rrisë importet e gazit këtë dimër, me një diferencë të madhe gjithashtu.
“Planifikojmë të rrisim kapacitetin e importit me rreth 30%. Gjithçka do të varet nga sa shpejt mund t’i rivendosim gjërat atje ku duhet. Sa më shpejt t’i rikthejmë pajisjet në punë, aq më pak gaz do të na duhet të importojmë”, tha këtë muaj Ministrja e Energjisë Svetlana Grinchuk.
Gazi i këtij viti do të shkojë në Ukrainë nga anëtarët e G7, përfshirë Gjermaninë.
Çështja është se europianët do ta paguajnë shtrenjtë, ndërsa mënyra sesi do të ruhet në mes të një dimri të ashpër, e kombinuar me koston e madhe, do të shkaktojë nga ana tjetër një goditje të madhe për të gjitha ekonomitë që janë tashmë në telashe.
