Është e qartë se inteligjenca artificiale që i bën shumë më efektive metodat e kontrollit, censurës, propagandës, manipulimit, monitorimit dhe survejimit të qytetarëve, mund të përdoret si instrument i tiranisë, që do të thotë se duhet të jemi shumë të kujdesshëm me të. As nuk duhet të shqetësohemi për makinat që pushtojnë njerëzimin, por për Perëndimin që ndjek hapat e Kinës, e cila tashmë ka shumicën e makinerisë për shoqëritë totalitare të përshkruara në librin “1984” të Orwell.
Analiza
Inteligjenca artificiale (IA) po bëhet çmenduria e madhe e ditëve, ndërsa narrativat qarkullojnë se makinat me fuqi masive kompjuterike, shpejtësi verbuese të përpunimit të të dhënave, me akses në miliarda libra dhe dokumente, si dhe me aftësi për të mësuar vetveten, janë gati të pushtojnë planetin. Madje shkojnë aq larg sa sugjerojnë shkrimin e artikujve dhe/ose analizave me ChatGPT, duke mos i kushtuar vëmendje faktit se, që ta bësh këtë, do të duhet të bazohet në njohuritë/opinionet e futura në “makinë”, të cilat natyrisht janë të verifikueshme.
Teksa IA është programuar tashmë me “axhendën e zgjuar”, kujtojnë “gjeneruesin e imazhit” qesharak të mundësuar nga “Gemini AI” i Google, i cili prezantoi vikingët e zinj dhe imazhe të tjera absurde. Natyrisht, një IA e tillë, “e përfshirë” me “agjendën e zgjuar”, mund të rezultojë në një të ardhme distopike për njerëzimin, por do të jetë shumë e vështirë të krijohen makina që do të kenë jetën e tyre dhe do të sulmojnë njerëzit, pasi teoricienët pretendojnë për komplote nga më të ndryshmet.
Pse jo? Sepse, siç thuhet me të drejtë, nëse makina çmendet, thjesht mund të hiqet nga priza, domethënë, t’i ndërpritet furnizimi me energji. Por përgjigja e teoricienëve të konspiracionit është se IA do ta parashikojë këtë lëvizje dhe do të transferohet në një makinë tjetër, gjë që nuk mund të ndodhë, të paktën që nga sot, pasi ekzistojnë masa mbrojtëse. E kuptuat?
Natyrisht, asnjë nga këto masa mbrojtëse nuk funksionon nëse forca që qëndron pas IA është keqdashëse dhe me të vërtetë dëshiron të shkatërrojë njerëzimin, siç do të bënte një i dëshpëruar me një bombë atomike.
Orwell’s “1984”
Në vazhdim, shumica prej nesh kanë lexuar romanin klasik distopian të Orwell “1984”, titulli i të cilit erdhi nga ndryshimi i dy shifrave të fundit, që kur u shkrua në vitin 1948. Në këtë libër, autori krijoi një fjalor origjinal për librin e tij, me togfjalësha si: “Policia e Mendimit”, “Ministria e Propagandës”, “Big Brother”, instrumenta që përdoren sot, si për të përshkruar atë që po ndodh në fushën e survejimit, propagandës, rishkrimit të historisë për ata që i besojnë manipulimit të turmës, etj.
Por qëllimi i Orwell ishte të paralajmëronte njerëzit sesi disa vende mund të zhvillohen pas Luftës së Dytë Botërore dhe fillimit të Luftës së Ftohtë, ai mund të ketë qenë i shqetësuar për stalinizmin kur e shkroi atë, por paralajmërimet e tij ishin të vlefshme dhe për demokracitë perëndimore.
Kur viti kalendarik 1984 erdhi dhe shkoi, shumë njerëz morën frymë thellë, pasi “profecia” e Orwell nuk ishte realizuar. Megjithatë, kjo psherëtimë ishte e parakohshme për shoqërinë, në kuptimin që makthi që ai përshkroi ekziston tashmë në Kinë, ndërsa Perëndimi është në prag të krijimit të këtij makthi.
Në veçanti, Kina tashmë ka shumicën e makinerisë së shoqërive totalitare të përshkruara në librin e Orwell, ndërkohë që ka inteligjencë artificiale shumë të zhvilluar, si dhe përdor software-in e njohjes së fytyrës, vëzhgon në mënyrë dixhitale të gjithë qytetarët e tij, ndërkohë që interneti censurohet dhe monitorohet dhe qytetarët i arreston policia, nëse shprehin mendime në kundërshtim me qeverinë apo politikat e saj.
Në Perëndim tani, dikush nuk mund të arrestohet për shprehjen e pikëpamjeve jopopullore ose për të vënë në pikëpyetje dogmat mbizotëruese, të paktën ende jo, por dikush përballet me dënime të tjera, si humbja e vendit të punës dhe pamundësia për të gjetur një tjetër, ose ndëshkimi në mënyra të ndryshme, kur dikush ka një mendim tjetër, si në çështjen e Covid-19, Ukrainën, axhendën e zgjimit etj.
Të mos harrojmë këtu edhe zbulimet e themeluesit të Facebook për shantazhimin e tij nga administrata Biden, apo arrestimin e fundit të themeluesit të aplikacionit të mesazheve “Telegram” në Francë, ku qeveria amerikane dhe BE-ja me shumë gjasa kanë pasur gisht në arrestim.
Autoritetet franceze, natyrisht, pretenduan se “Telegram” promovonte pornografi për fëmijë dhe kryente akte të tjera të ngjashme të neveritshme, kriminale, ndërsa është e qartë se Durov u arrestua sepse nuk pranoi kërkesat e qeverisë perëndimore për të censuruar informacione të caktuara dhe opinionet e publikut.
Gjithashtu, sepse nuk ka dhënë informacione për prodhuesit e kësaj përmbajtjeje, duke vënë në dukje se Telegram ofron opsione enkriptimi.
Pra, Elon Musk duhet të pyesë me arsye tani më, nëse do të jetë radha e tij, ndërsa të gjithë ne, duhet të pyesim veten nëse ka ardhur koha që Perëndimi të imitojë Kinën. Në fund të fundit, shumë përdorues të mediave sociale i shohin llogaritë e tyre të censuruara, të pezulluara ose të mbyllura kur kritikojnë, madje ashpër, pikëpamjet “progresive” të axhendës së zgjuar, politikat e imigracionit dhe qeveritë e tyre.
Sigurisht, ata me pikëpamje “progresive” mund të shkruajnë pothuajse çdo gjë në mediat sociale, duke përfshirë mbështetjen e heshtur për dhunën dhe asgjë nuk u ndodh atyre. Më e keqja gjithsesi është se, ky trend po ec shumë shpejt në këtë drejtim dhe është i vështirë për t’u ndalur. Ndërkohë, teknologjia e sofistikuar e mbikëqyrjes për gjurmimin e qytetarëve tashmë po zbatohet pa dijeninë e tyre.
Për shembull, kamerat me teknologjinë më të fundit të gjurmimit mund të zbulojnë dhe përputhen me miliona fytyra në kohë reale, me mbi 99% saktësi. Sigurisht që promovohen dhe reklamohen si mjete kundër terrorizmit dhe krimit, që sigurisht që janë, por nuk përdoren vetëm për këtë, siç e dokumentojnë shumë raste, siç është rasti i sistemit të përgjimit “Predator” në Greqi.
Për epilog!
Si përfundim, është e qartë se inteligjenca artificiale që i bën shumë më efektive metodat e kontrollit, censurës, propagandës, manipulimit, monitorimit dhe survejimit të qytetarëve, mund të përdoret si instrument i tiranisë, që do të thotë se duhet të jemi shumë të kujdesshëm me të.
Ne nuk duhet të shqetësohemi për makinat që pushtojnë njerëzimin së shpejti, por për Perëndimin që ndjek hapat e Kinës, e cila tashmë ka shumicën e makinerisë së shoqërive totalitare të përshkruara në librin “1984” të Orwell.
