Suedia dhe Norvegjia konsideruan mundësinë e një “shoqërie pa para fizike”, por panë rreziqe, që i bënë të tërhiqeshin nga synimet e tyre origjinale, jo vetëm sepse është e pamundur të operohet një sistem pagesash plotësisht dixhital, por edhe për arsye sigurie.
Swish, një sistem pagese celulare i lançuar nga gjashtë banka në vitin 2012, është i kudondodhur në Suedi, nga tezgat e tregut deri te kafenetë dhe dyqanet e veshjeve. Sistemi përkatës norvegjez, Vipps, i cili u bashkua me MobilePay danez në 2022 për të formuar Vipps MobilePay, është gjithashtu shumë i popullarizuar. Muajin e kaluar filloi operimin edhe në Suedi.
Tani, në një fletëpalosje të titulluar “Nëse vjen kriza apo lufta” që po dërgohet në çdo shtëpi në Suedi, ministria e mbrojtjes po këshillon qytetarët që të përdorin rregullisht kartmonedha dhe të kenë të paktën një rezervë parash fizike për një javë.
“Stop” për tregtarët që refuzojnë të marrin kartmonedha!
Qeveria po shqyrton gjithashtu legjislacionin për të mbrojtur aftësinë për të paguar me para në dorë për mallra të caktuara.
Dyqanet dhe restorantet në thelb refuzojnë të paguajnë me para në dorë, përsa kohë që postojnë një njoftim me kufizimet që vendosin në mënyrat e pagesës.
Tregtarët në Norvegji po ndjekin shembullin, me gjithnjë e më shumë persona që shkojnë pa para, duke përjashtuar rreth 600,000 njerëz që nuk kanë akses në shërbimet dixhitale.
Qeveria ndërmori veprime gjatë verës, duke futur një ligj që do t’i gjobiste shitësit nëse nuk pranonin pagesa në para në dorë nga 1 tetori.
Ministria e Drejtësisë dhe Sigurisë Publike theksoi se “i rekomandon të gjithëve që të kenë para në shtëpi për shkak të cenueshmërisë së pagesave dixhitale ndaj sulmeve kibernetike.
Ato nuk do të jenë një zgjidhje emergjente kur kriza të arrijë në pragun tonë”.
Gjithashtu, Ministrja e Drejtësisë dhe Emergjencave të vendit, Emilie Enger Mehl, tha: “Nëse askush nuk paguan apo nuk pranon pagesa me para kartmoneshë, këto njësi nuk do të jenë më një zgjidhje emergjente kur kriza të arrijë në derën tonë.
Ndërprerjet e zgjatura të energjisë, dështimet e sistemit ose sulmet dixhitale ndaj sistemeve të pagesave dhe bankave do të lënë paratë e gatshme si “alternativën e vetme të disponueshme”.
Përqindja e blerjeve me para në dorë në dyqanet e materialeve të ndërtimit ka rënë nga gati 40% në vitin 2012, në rreth 10% në vitet e fundit dhe Brimberg tha se ka një shqetësim në rritje për vjetërsimin e parave kartmonedhë.
Transaksionet me kartë krediti.
Numri total dhe vlera totale e transaksioneve të kryera me karta pagese në gjysmën e parë të vitit 2024, ka kaluar në nivele të larta.
Numri mesatar i transaksioneve me kartë krediti u rrit në 57, nga 56 në gjysmën e dytë të vitit 2023. Kartat e kreditit, të cilat janë zëvendësuesi kryesor i cash-it, vazhdojnë të përdoren gjerësisht për transaksione me vlerë të vogël.
