Qeveria indiane e ka përshkruar zyrtarisht si një akt terrorist shpërthimin e një makine bombë që ndodhi më 10 nëntor 2025 në Fortesën historike të Kuqe në Delhi, duke shkaktuar të paktën tetë vdekje dhe më shumë se 20 të plagosur.
Kryeministri Narendra Modi u zotua se “agjencitë indiane do të shkojnë në rrënjën e komplotit dhe ata që janë përgjegjës nuk do të mbeten të pandëshkuar”.
Agjencia Kombëtare e Hetimit (NIA), përgjegjëse për luftimin e terrorizmit, ka marrë përsipër hetimin e rastit.
Autoritetet thirrën Aktin e Aktiviteteve të Paligjshme, i cili lejon ndalimin e të dyshuarve pa gjyq, një shembull i seriozitetit me të cilin po trajtohet incidenti.
Në një rezolutë të miratuar më 12 nëntor, kabineti i Modit e përshkroi sulmin si një “akt të neveritshëm terrorizmi nga forcat antikombëtare” dhe urdhëroi një “hetim të menjëhershëm dhe profesional për të identifikuar autorët, bashkëpunëtorët dhe financuesit e tyre”.
Vetëm një ditë pas sulmit në Delhi, një kamikaz hodhi veten në erë jashtë një gjykate në Islamabad, duke vrarë të paktën 12 persona dhe duke plagosur më shumë se 27 të tjerë, duke rritur shqetësimet për valë të reja terrorizmi dhe destabilizimi në Azinë Jugore.
Në prag konflikti – Forcat ushtarake në kufijtë e dy vendeve
Koincidenca e dy sulmeve ka shkaktuar shqetësim të madh në të dy kryeqytetet. New Delhi fajësoi “qarqet parashtetërore me lidhje në Pakistan”, ndërsa Islamabadi dënoi sulmin në Delhi, duke mohuar çdo përfshirje.
Megjithatë, lëvizjet në terren sugjerojnë të kundërtën. Sipas burimeve ushtarake, Pakistani po lëviz njësi të blinduara dhe të motorizuara drejt kufirit lindor, në provincën Punjab, pranë Vijës së Kontrollit me Indinë.
Në të njëjtën kohë, India i ka vënë forcat e saj në Kashmir dhe Rajasthan në gatishmëri të lartë, me Forcat Ajrore që kryejnë patrulla mbikëqyrjeje të vazhdueshme.
Burime sigurie në Islamabad konfirmojnë se njësi të blinduara dhe artileri po vendosen përgjatë kufirit me Indinë. Kjo lëvizje, sipas ushtrisë pakistaneze, është “parandaluese” dhe synon “mbrojtjen e sovranitetit kombëtar”.
Megjithatë, shumë vëzhgues besojnë se kjo është një shfaqje force dhe përgatitje për një përshkallëzim të mundshëm.
Situata është përkeqësuar nga deklaratat e fundit të Shefit të Ushtrisë Pakistaneze, Feldmarshal Asim Munir, i cili paralajmëroi se Pakistani “do t’i përgjigjet me vendosmëri çdo agresioni indian” dhe kujtoi se “shkalla e veprimit të armëve bërthamore pakistaneze mbulon të gjithë Indinë”.
Historia e tensionit
Armëpushimi i shpallur më 10 maj 2025, pas katër ditësh luftimesh, përfshinte betejën më të madhe ajrore midis Indisë dhe Pakistanit që nga viti 1971 dhe sulme të ndërsjella me raketa dhe dronë.
Pavarësisht këtij armëpushimi, tensioni mbetet i lartë, me ushtrime të vazhdueshme ushtarake, teste armësh, lëshim të NOTAM dhe deklarata nga udhëheqja ushtarake dhe politike e vendeve.
Në të njëjtën kohë, infrastruktura terroriste në Pakistan po riaktivizohet me mbështetje të plotë shtetërore, duke rritur rrezikun për Indinë.
Retorika ushtarake dhe politike nënvizon se rajoni është në rrugën e konfliktit.
Në Indi, ushtrimet përqendrohen në lartësi të madhe, në integrimin e teknologjisë AI dhe AR/VR, në koordinimin e tre krahëve (Ushtria, Marina, Forcat Ajrore) dhe në testimin e luftës hibride.
Deklarata lufte nga India
Udhëheqja indiane ka shprehur qartë vendosmërinë e saj:
- Rajnath Singh (Ministër i Mbrojtjes): Çdo shkelje në Sir Creek do të ketë pasoja historike dhe gjeografike, “rruga për në Karaçi kalon nëpër Creek”.
- Gjenerali Upendra Duivedi (Shefi i Ushtrisë): Nëse Pakistani vazhdon ceprimin terrorist të sponsorizuar nga shteti, India nuk do të tregojë të njëjtën përmbajtje si në Operacionin Sindoor 1.0.
- Gjeneral Lejtnant Preet Singh: Nevoja për gatishmëri dhe integrim të të gjitha shërbimeve për konflikte të ardhshme.
- Kryeministri indian Narendra Modi ka përsëritur se Operacioni Sindoor nuk ka mbaruar, por vetëm ka “qëndruar në pritje”.
Pakistani është gjithashtu në gatishmëri dhe po dalin armët bërthamore.
Pakistani, nga ana e tij, po forcon fuqinë ushtarake të forcës ajrore.
Shpërthimi në New Delhi është sulmi i parë serioz në Indinë kontinentale që nga viti 2014, duke rritur mundësinë e një përgjigjeje të fortë ushtarake.
Mes krizës së luftës, Pakistani po largohet nga thelbi bazë i statusit të barabartë të udhëheqësve të tre degëve – Ushtrisë, Marinës dhe Forcave Ajrore.
Ushtria mbetet përgjegjëse për mbrojtjen e kufijve tokësorë dhe sigurinë e brendshme, ndërsa fuqia ajrore dhe detare janë jetësore për projektimin e fuqisë dhe ndikimit në nivel global.
Marina mbron rrugët detare jetësore, rrugët tregtare dhe burimet e energjisë, ndërsa forca ajrore siguron mbikëqyrje dhe dominim në ajër.
Në strukturën e re, Shefi i Ushtrisë do ta mbajë gjithmonë këtë pozicion, me shefat e Marinës dhe Forcave Ajrore t’i raportojnë atij.
Dominimi ushtarak në Pakistan nuk kufizohet vetëm në politikë.
Fuqia ekonomike e ushtrisë është gjithashtu e jashtëzakonshme: regjimi ushtarak pakistanez kontrollon 12% të tokës së vendit dhe zotëron një mori ndërmarrjesh dhe organizatash tregtare – nga projektet e ndërtimit dhe industrisë, deri te zinxhirët e restoranteve dhe linjat ajrore.
Shumë ish gjeneralë mbajnë pozicione ambasadorësh ose pozicione të larta qeveritare, me përfitime të mëdha financiare, siç tregohet nga rastet e zbuluara në Panama Papers.
Kjo fuqi e përqendruar te ushtria do të thotë që Pakistani do të vazhdojë ta përqendrojë sigurinë e tij kryesisht në kufijtë e tij lindorë dhe perëndimorë, me Indinë dhe Afganistanin.
Pakistanezët kanë paralajmëruar se “rrezja e vdekshmërisë e armëve tona bërthamore, do ta shkatërrojnë nocionin e rremë të Indisë për imunitet gjeografik”.
Në të njëjtën kohë, ka mbështetje për riaktivizimin e infrastrukturës terroriste të sponsorizuar nga shteti.
Tension Vdekjeprurës
Pakistani ka testuar gjithashtu raketat Shaheen-III dhe Fatah-IV dhe sisteme të tjera balistike ose hipersonike. NOTAM-et e lëshuara në tetor dhe nëntor tregojnë testime të vazhdueshme dhe rritje të aktivitetit ushtarak.
Forcimi kushtetues i ushtrisë, i kombinuar me ringjalljen e infrastrukturës terroriste si Jaish-e-Muhammed, po krijon një përzierje shpërthyese dhe tronditëse, që kërcënon Indinë.
India, që kur Modi mori detyrën në vitin 2014, nuk ka përjetuar një sulm të madh terrorist jashtë Kashmirit.
Nëse shpërthimi pranë Fortesës së Kuqe rezulton të jetë një akt terrorist, do të ishte sulmi i parë i madh në zemër të Indisë që nga viti 2014, që ka të ngjarë të shkaktojë një përgjigje ushtarake me intensitet të lartë.
Fuqia bërthamore është e frikshme
Një element i ri i shtohet formave miks të shpërthimit: ndryshimi në ekuilibrin bërthamor.
Sipas Federatës së Shkencëtarëve Amerikanë, India tani ka rreth 180 koka bërthamore, duke tejkaluar 170 të Pakistanit.
Në të njëjtën kohë, strategjia indiane po përmirësohet me teknologjinë MIRV – aftësinë për të lëshuar shumë koka bërthamore nga një raketë e vetme – e cila i shndërron raketat Agni-5 në mjete për pengim dhe sulm të njëkohshëm.
Në të kundërt, Pakistani përballet me kufizime ekonomike dhe nevojën për të ruajtur mbrojtjen kundër makinës ushtarake indiane shumë më superiore.
Hendeku bëhet edhe më i qartë në shifra: 79 miliardë dollarë për shpenzimet e mbrojtjes indiane në vitet 2025-26, krahasuar me vetëm 8 miliardë dollarë për Pakistanin.
Politika zyrtare e Indisë është “Jo Përdorim i Parë” – domethënë, nuk do të përdorë për herë të parë armët bërthamore.
Por vitet e fundit, zyrtarët e lartë kanë lënë hapësirë për dyshime, veçanërisht në rast të një sulmi kimik ose biologjik, ose një sulmi masiv terrorist.
Në vend të kësaj, ajo ka investuar në armë bërthamore taktike për të kundërshtuar superioritetin konvencional të Indisë – një opsion që ul pragun për përdorimin bërthamor në rast të një konflikti.
Kjo dhe dobësi të tjera e bëjnë më të mundshme që Pakistani të hapë i pari portat e ferrit bërthamor.
Azia Jugore është lënë të menaxhojë vetë krizën e saj.
E megjithatë, rreziqet janë globale. Dy shtete me një histori lufte, mungesë besimi dhe ekuilibra të brendshme politike të paqëndrueshme, mbajnë armë bërthamore në duart e tyre, jo vetëm për parandalim, por edhe si një mjet aktiv strategjik sulmi.
