Shumë do të argumentonin se ne tashmë jetojmë në një shoqëri distopike, por nëse ata që drejtojnë aktualisht gjërat kanë rrugën e tyre, bota jonë së shpejti do të duket shumë më distopike sesa tani. Vitet e fundit kemi parë një shpërthim të paprecedent të teknologjive të reja. Disa nga këto teknologji duket se kanë potencialin për ta bërë jetën më të mirë, por të tjerat do t’u jepnin atyre në pozita pushteti, aftësinë për të na monitoruar, gjurmuar, ndjekur dhe kontrolluar si kurrë më parë. Nëse nuk jeni të shqetësuar për atë që po shohim tani, kjo është ndoshta sepse nuk i keni kushtuar vëmendje.
Kam shumë shembuj që dua t’i ndaj me ju në këtë artikull.
Le të fillojmë me skanimin e pëllëmbës.
Skanerët e pëllëmbëve janë duke u vendosur në dyqanet “Whole Foods” në të gjithë Amerikën dhe pasi të regjistroheni në sistem, mund të paguani literalisht për produktet tuaja ushqimore, duke përdorur vetëm dorën tuaj…
Sistemi i njohjes së pëllëmbës funksionon duke lidhur detajet e pagesës së një përdoruesi me gjurmën e tij unike të pëllëmbës. Nëse jeni një anëtar i “Amazon Prime”, mund ta lidhni gjithashtu me llogarinë tuaj “Prime”, pa gërmuar në aplikacionin Amazon për kodin tuaj në këtë dyqan. Në “Whole Foods”, ju thjesht vendosni pëllëmbën tuaj mbi lexuesin kur të jeni gati për të paguar dhe sistemi do të gjejë llogarinë tuaj Prime, do të aplikojë çdo zbritje dhe do të tarifojë kartën e kreditit me të cilën jeni regjistruar.
Një gazetare e “Business Insider” vendosi të testonte sistemin dhe përshkroi se çfarë duhej të bënte për t’u regjistruar.
Ndoqa udhëzimet e pajisjes, duke skanuar fillimisht pëllëmbën time të djathtë dhe më pas të majtën, e cila ishte opsionale.
Më pas skaneri më kërkoi të fusja numrin tim të telefonit. Amazon më dërgoi një mesazh me një lidhje në një faqe duke më kërkuar të verifikoja informacionin e kartës sime, me katër shifrat e fundit të numrit të kartës sime të kreditit dhe datës së skadimit të kartës. Dhe kjo ishte, sistemi më çoi në faqen time kryesore të “Amazon One” ku mund të shoh numrin tim të lidhur të telefonit, llogarinë në Amazon dhe mënyrën e pagesës.
Kjo është sigurisht rrëqethëse, por sistemet e njohjes së fytyrës që po përdoren tani në mbarë botën janë edhe më të tmerrshme.
***
Gjatë takimeve të G20 që sapo u zhvilluan në Brazil, të gjithë të pranishmit u detyruan “të kalonin një proces vërtetimi biometrik duke skanuar fytyrat e tyre mes përdorimit të pajisjeve bazë Serpro”.
Serpro, një shërbim i përpunimit të të dhënave të qeverisë braziliane, ofron një sistem të njohjes së fytyrës që u përdor për të lehtësuar akreditimin dhe vërtetimin e delegatëve në një takim ministror të G20.
Gjatë takimit, të mbajtur më 21 dhe 22 shkurt, pjesëmarrësve iu kërkua të kalonin një proçes vërtetimi biometrik duke skanuar fytyrat e tyre, duke përdorur pajisjet bazë të Serpro, sipas një postimi në faqen e internetit të G20. Brazili aktualisht mban presidencën e G20, e cila do të zgjasë deri në fund të këtij viti.
Sistemi i Serpro plotëson të njëjtat standarde si pajisjet e verifikimit biometrik të identitetit të përdorura në disa aeroporte braziliane, për të mundësuar kontrolle të sigurta dhe të pandërprera të pasagjerëve, pa nevojën e paraqitjes fizike të dokumenteve, sipas njoftimit të G20.
Ju mund të mendoni se duke qenë se nuk jeni një zyrtar i lartë i qeverisë, nuk keni asgjë për t’u shqetësuar.
Por është e rëndësishme të kuptohet se ata krijojnë një precedent.
Nëse ata mund të fillojnë zbatimin e kësaj teknologjie, ajo në mënyrë të pashmangshme do të adoptohet nga gjithnjë e më shumë institucione.
Dhe pastaj një ditë mund të zgjoheni dhe të zbuloni se nuk mund të gjeni një punë, të hapni një llogari bankare ose të blini produkte ushqimore, pa skanuar fytyrën tuaj.
Çfarë do të bëni atëherë?
Po arrijmë gjithashtu në një pikë ku shumë njerëz së shpejti do të vrapojnë me teknologji të lidhur pothuajse gjatë gjithë kohës në fytyrat e tyre.
“Apple Vision Pro” ka bërë shumë tituj këtë muaj dhe Apple na thotë hapur se qëllimi është “të shtojë realitetin” në mënyrë të vazhdueshme.
Ka shumë presion mbi “Apple Vision Pro”, versioni i ri, hyrja e shumëpritur e Apple në botën e kompjuterëve që mban fytyrën tuaj. Apple pretendon se Vision Pro, i cili fillon nga 3.499 dollarë, është fillimi i diçkaje të quajtur “llogaritje hapësinore”, e cila në thelb zbret në ekzekutimin e aplikacioneve përreth jush. Dhe reklamat e kompanisë për të nuk e kompensojnë aspak këtë presion: ato tregojnë njerëz që mbajnë Vision Pro gjatë gjithë kohës, në punë, në lavanderi dhe kudo! Ata po luajnë edhe me fëmijët e tyre! Ambicia është e madhe, për të shtruar aplikacionet dhe informacionin në botën reale, për ta bërë edhe më reale.
Për mua, të kesh një kompjuter të lidhur në fytyrën time nuk tingëllon shumë tërheqëse.
Kështu që nuk jemi të sigurtë sesa kohë do të zgjasë kjo.
Por në të ardhmen njerëzit mund të kenë në fakt çipa kompjuteri, apo edhe kompjutera brenda kokës së tyre.
***
Elon Musk thotë se pjesëmarrësi i parë i provës njerëzore i “Neuralink” mund të kontrollojë një mi kompjuterik me trurin e tij, gati një muaj pasi çipi i kompanisë u implantua. Megjithatë, detajet mbeten të pakta dhe kompanitë e tjera që punojnë në ndërfaqet tru-kompjuter duket se kanë kaluar më shumë pengesa teknologjike sesa Neuralink, deri më tani.
“Progresi është i mirë, pacienti duket se ka bërë një shërim të plotë … dhe është në gjendje të kontrollojë miun, të lëvizë miun rreth ekranit vetëm duke menduar”, tha Musk, i cili zotëron startup-in e diskutueshëm të çipit të trurit, në një bisedë mbi ngjarjen në X Spaces, para pak ditësh.
“Ne po përpiqemi të heqim sa më shumë shtypje të butonave nga të menduarit, kështu që ajo për të cilën po punojmë tani është që mund të lëvizim miun majtas, djathtas, poshtë, lart”, tha ai.
Siç thotë artikulli i CNN, ka shumë kompani që punojnë në çipat e trurit.
Këto janë ditët e para dhe në mënyrë të pashmangshme proçeset do të bëhen shumë më të sofistikuara.
Por pa marrë parasysh sesi po përpiqen të sjellin këtë teknologji të re, kurrë nuk do të lejoj askënd të më vendosë një çip në kokë, besoj se edhe ti nuk do e duash një gjë të tillë.
Sigurisht që elita mund të mos ketë nevojë as të vendosë një çip në kokën tuaj për t’ju kontrolluar, sepse teknologjia e leximit të mendjes po bëhet jashtëzakonisht e avancuar.
Për shembull, thjesht shikoni se çfarë mendoi një student në MIT.
Një student në Institutin e Teknologjisë në Masaçusets (MIT) ka krijuar një pajisje që lejon njerëzit të komunikojnë me makineritë duke përdorur mendjen dhe është vërtet e pabesueshme.
Arnav Kapur ka krijuar një pajisje të quajtur AlterEgo, e cila është një lloj kufjesh që mund të vishen, që i lejon përdoruesit të komunikojnë me teknologjinë pa thënë asnjë fjalë.
Kjo teknologji mesa duket është jashtëzakonisht e saktë dhe e ka lejuar këtë student të kërkojë në internet duke përdorur vetëm mendimet në trurin e tij.
Pajisja regjistron sinjale kur përdoruesi dëgjon ose mendon një fjalë të caktuar. Ky informacion më pas u dërgohet makinerive që përdorin internetin, për të gjetur përgjigjen.
Është si të kesh Google në kokë, gjë që është e pabesueshme.
Pa folur, shtypur apo pa bërë asgjë fare, pajisja mund të kërkojë në internet për përgjigjen e saktë përpara se të kthejë informacionin përmes dridhjeve të kafkës në veshin e brendshëm.
Me sa duket, përgjigja paraqitet në mënyrë të ngjashme me zërin e brendshëm të një personi, por pa ndërhyrë në “perceptimin e zakonshëm dëgjimor”.
Jam jashtëzakonisht i impresionuar me atë që ai ka mundur të arrijë.
Por kjo lloj teknologjie është gjithashtu tepër e rrezikshme.
Imagjinoni çfarë mund të bëjë një tiran botëror me atë lloj pushteti.
***
Shembulli i fundit që dua të ndaj me ju, mund të mos jetë më i rrezikshmi, por për mua është padyshim më rrëqethësi.
Një artiste spanjollo-holandeze do të martohet me një hologram të inteligjencës artificiale këtë verë, me bashkimin novator që sjell një epokë të re të çuditshme të marrëdhënieve njeri-robot.
Alicia Framis do të martohet me partnerin e saj holografik, AILex, i cili ishte trajnuar nga informacionet e profilit të partnerëve të saj të mëparshëm romantikë, sipas një njoftimi për shtyp nga ekipi i publicitetit të artistes.
Në njoftimin për shtyp thuhet se ceremonia jokonvencionale do të zhvillohet në Depon e Muzeut Boijmans Van Beuningen në Roterdam, Holandë.
Ceremonia do të paraqesë një “ritual unik për bashkimin midis një njeriu dhe një avatari” dhe të ftuarve do t’u shërbehet “ushqim molekular që mund të shijohet si nga njerëzit ashtu edhe nga entitetet humanoide”, tha ai.
Kjo grua në fakt planifikon “të martohet” me një hologram të AI (Inteligjencës Artificiale).
Fatkeqësisht, ndërsa teknologjia dhe realiteti vazhdojnë të bashkohen, dallimi midis asaj që është “reale” dhe asaj “dixhitale” do të bëhet gjithnjë e më e paqartë.
Siç e kam diskutuar më parë, kemi arritur një kohë në historinë tonë ku inteligjenca artificiale po përparon me një ritëm eksponencial.
Nëse lihet e pakontrolluar, AI do të përmbys plotësisht botën tonë në më pak se një dekadë.
Shumë do t’i mirëpresin me padurim ndryshimet që po ndodhin, por jam absolutisht e bindur se e gjithë kjo teknologji po hap një derë për tmerret, që shumica prej nesh as që mund t’i imagjinojnë tani.
