Nigel Farage mori 14%, por fitoi vetëm 4 vende dhe Liberalët me 12% fituan 71 vende!
Partia Laburiste është fituesja e padiskutueshme e zgjedhjeve britanike dhe Keir Starmer është kryeministri i ri i vendit, por duke parë me kujdes përqindjet e partive dhe mandatet e fituara, kupton se sistemi zgjedhor jo vetëm që është i vështirë për t’u kuptuar, por edhe i padrejtë.
Sa e padrejtë është e tregon fakti se Partia Reformuese e Nigel Farage, e cila fitoi 14%, mori vetëm 4 mandate, ndërsa Partia Liberale fitoi 71 vende, pavarësisht se mori 12%!
Kjo do të thotë dy gjëra: Si fituan liberalët në disa zona që kishin më shumë vende, por do të thotë gjithashtu se shoqëria britanike është thellësisht e bazuar në klasa dhe në varësi të zonës, përcaktohen dhe votuesit.
Sido që të jetë, kur një parti ka përqindje më të larta se një tjetër, por merr më pak mandate, atëherë sistemi i caktuar zgjedhor është i padrejtë dhe duhet të rishikohet.
Vlen të theksohet se e djathta (Partia e Reformës) dhe e Djathta e Qendrës (Konservatorët) janë forca e parë elektorale, pasi së bashku kanë një përqindje prej rreth 36% (12% dhe 24%), krahasuar me laburistët që dolën të parët me një përqindje prej rreth 34%, por në total marrin 1/5 e vendeve në Parlamentin Britanik!
Dallimi në favor të Laburistëve është kolosal (siç ishte për çdo parti që doli e para në zgjedhje).
Laburistët fituan 411 vende, me BBC që raportoi se ka të ngjarë të jetë 412 në fund.
Konservatorët fituan me vetëm 119!
Numri i përgjithshëm i vendeve në Parlamentin Britanik është 650 vende!
Le të shohim funksionimin e saktë të sistemit zgjedhor britanik.
Vendi i 412-të u fitua për laburistët pas një rinumërimi të dyfishtë dhe me vetëm 18 vota plus.
Nga numërimi i deritanishëm i votave rezulton se:
– Laburistët kanë fituar 412 vende, 211 më shumë se zgjedhjet e kaluara;
– Konservatorët 120 dhe humbin 250 mandate krahasuar me zgjedhjet e fundit;
– Liberal Demokratët 71 (në performancën më të mirë elektorale në historinë e tyre);
– 9 Partia Kombëtare Skoceze;
– 7 Sinn Fein;
– 6 të pavarur;
– 5 partia DUP;
– 4 Partia Reforme e Farage;
– 4 të Gjelbrit;
– 4 Plaid Cymru;
– 2 Partia Socialiste e Punës;
– dhe nga 1 vend partia Aleanca, partia Unioniste Ulster dhe partia Zëri Tradicional Unionist
Në zgjedhje numërohen kryesisht mandatet, jo përqindjet.
650 zonat elektorale përfaqëson me një vend në parlament dhe i pari në vota, nuk ka rëndësi përqindja, del i pari. I dyti dhe i treti nuk marrin asgjë. Kështu, një parti e vogël apo e mesme mund të ketë përqindje shumë të larta në nivel kombëtar, por për shkak se është e dyta apo e treta kudo, të mos ketë asnjë mandat në Parlament.
Kjo ndodhi me UKIP të Nigel Farage edhe në vitin 2015.
Rreth katër milionë njerëz votuan për të, ajo doli e treta me 12%, por fitoi vetëm 1 vend.
Kjo është arsyeja pse Farage, politikani më i famshëm i Britanisë së bashku me Boris Johnson, kishte marrë pjesë në shtatë gara, por nuk kishte qenë kurrë deputet, gjë që ai arriti ta bëjë dje.
Në vitin 2011, kur u mbajt një referendum për ta zëvendësuar atë me një përfaqësim më proporcional, por populli britanik tha një “jo” të fortë (68%).
Kandidatët zakonisht përfaqësojnë një parti të madhe politike.
Diferenca e fitores për çdo parti politike është 326 vende. Kreu i partisë që kalon këtë prag do të jetë në gjendje të formojë një qeveri dhe të bëhet kryeministër.
Sido që të jetë, mund të thuhet se ky sistem i veçantë zgjedhor është bërë ekskluzivisht me një qëllim në mendje:
Për të mos lejuar që forcat politike “të paautorizuara” të marrin pushtetin.
Tani kjo nuk quhet saktësisht demokraci, por nuk merr parasysh askush se çfarë flitet dhe çfarë thuhet.
