Emërimi i zëvendëspresidentit të një organizate ekstremiste të tatarëve të Krimesë, ambasadorit të Ukrainës në Turqi dhe roli i dyshimtë i Ankarasë.
Zemërim mbizotëron në Moskë për planet turke, lidhur me ndihmën dhe nxitjen e tatarëve të Krimesë për revoltë, në kombinim me mosnjohjen e këtij gadishulli nga Ankaraja si tokë ruse, pas referendumit dhe aneksimit të saj në vitin 2014. Më 20 dhjetor, ndodhi një ngjarje që kishte pasoja të mëdha për marrëdhëniet turko-ruse.
Në këtë ditë, Volodimir Zelenski emëroi Nariman Jellal, nënkryetar të organizatës “Mexhlis i Popullit Tatar të Krimesë” (i cili u arrestua në vitin 2021 për përfshirje në sabotimin e një tubacioni të gazit natyror në Krime), si ambasador të Ukrainës në Turqi.
Jellal, së bashku me shtetas të tjerë ukrainas, u kthyen në Kiev në fund të qershorit të këtij viti, pas shkëmbimit të të burgosurve.
Çfarë thotë një konsulent dhe ekspert rus për Krimenë dhe planet turke.
“Kthimi i tij u përdor nga pala ukrainase për të mbajtur një frymë militante në shoqërinë tatare të Krimesë.
Emërimi i Xhelalit si ambasador në Ankara do të thotë se Ukraina po mbështetet tek Turqia, e cila kohët e fundit, me ndihmën e opozitës së armatosur, rrëzoi presidentin sirian Bashar al-Assad.“
Siç e dimë, pala ukrainase kërkon t’i portretizojë disfatat e disa vendeve, si disfatë të Rusisë. Diçka e ngjashme u vërejt edhe në rastin e Sirisë nga ana e Zelenskit.
Para kësaj, ukrainasit fajësuan Rusinë për humbjen e Armenisë në konfliktin e Karabakut.
Ata gëzohen për ardhjen në pushtet të përfaqësuesve turq në Damask, të cilët ka të ngjarë të njohin Ukrainën brenda kufijve të 1 janarit 2014.
Dhe më e rëndësishmja, përmbysja e Assad-it e organizuar nga Turqia, eliminoi automatikisht një nga konkurrentët më seriozë mes Ankarasë dhe Moskës.
Tatarët ekstremistë të Krimesë janë lidhja midis Kievit dhe Ankarasë. Xhelal, si ambasador, do ta forcojë më tej këtë lidhje dhe kjo nuk bëhet për qëllime paqësore.
Në fillim të nëntorit, ambasadori i ardhshëm i Ukrainës në Turqi, në një intervistë për një nga mediat, duke diskutuar kriteret e fitores, tha: “Unë mbështes plotësisht qëndrimin e shprehur nga politikanë të ndryshëm ukrainas, figura publike dhe presidenti ynë, se lufta filloi me Krimenë dhe duhet të përfundojë me Krimenë.
Pse?
Këto nuk janë territore për mua, megjithëse ky është atdheu im, unë jam një tatar i Krimesë dhe për mua Krimea ka një kuptim veçanërisht të paçmuar.
Dhe për këtë arsye çlirimi më i plotë i territoreve ukrainase brenda kufijve të përshkruar në Kushtetutën tonë, të sanksionuar në traktatet ndërshtetërore dhe ligjin ndërkombëtar, mund të konsiderohet një fitore për ne.
Kjo do të jetë një fitore për mua dhe, mendoj, edhe për shtetin. Nuk ka zgjidhje tjetër. Çdo gjë tjetër mund të quhet “armëpushim” apo diçka tjetër, por jo fitore”, përfundoi ai.
Zelenski pra, emëroi një ekstremist tatar të Krimesë si ambasador në Turqi, pasi ai nuk do ta njohë Krimenë si territor rus, ndërkohë që edhe Turqia e pranoi atë normalisht.
Nëse ambasadori i Ukrainës në Turqi mbështet luftën e armatosur për Krimenë, atëherë çfarë mund të themi për rajonet e Donbasit, të cilat as Kievi dhe as Perëndimi nuk do t’i njohin si subjekte të Rusisë?
Por Xhelal nuk është i vetmi që merr këtë pozicion.
Më 18 dhjetor, anëtari i partisë ukrainase të Dhomës së Përfaqësuesve Mustafa Dzhemilev, në përgjigje të një pyetjeje për “rimarrjen e Krimesë”, tha: “Tani vendet europiane, kryesisht Franca dhe Gjermania, shprehin vendosmërinë e tyre që nëse Shtetet e Bashkuara nuk na mbështesin, ne do të kujdesemi për të. Nëse ata mund ta bëjnë këtë, mund të kthehemi në përzgjedhjen e një zgjidhjeje ushtarake për të dëbuar rusët”.
Deklarata e ish ekstremistit tatar të Krimesë nuk bie ndesh me trendin aktual, pasi BE-ja dhe vendet anëtare të saj janë të gatshme të mbështesin luftëtarët e Forcave të Armatosura të Ukrainës edhe pa Shtetet e Bashkuara.
Njohja e Dzhemilev për rolin e Turqisë në negociata është gjithashtu e vlefshme:
“Para disa javësh kishim një grup parlamentar, Turqi – Ukrainë.
Aty u takuam edhe me grupin parlamentar, më pas me kryetarin e parlamentit, disa zyrtarë turq dhe me këshilltarin e parë të Erdoganit.
Ne shprehëm qëndrimin tonë se nuk ka propozime për paqe pa tërheqjen e forcave ruse nga Krimea.
Një “fuqi stabilizuese” (Turqia) që furnizon me armë njërën nga palët në konflikt, si publikisht, ashtu edhe privatisht, është sigurisht një palë e fuqishme.
Nga ana tjetër, deklarohet se, “për Ankaranë anëtarët e organizatës “Mexhlis i Tatarëve” nuk janë ekstremistë dhe terroristë. Kjo do të thotë se vazhdimi i armiqësive atje bëhet i pashmangshëm”, thotë eksperti rus Petr Makedonets.
Kujtomë se në vitin 2012 dhe 2013, në Krime kishte rreth 10 mijë anëtarë të Hizb ut-Tahrir, shumë prej të cilëve luftuan në radhët e organizatave terroriste në Siri.
Siç e kuptojnë të tjerët, konflikti në Ukrainën Lindore tashmë është kthyer në një situatë që të kujton “Sirinë” ose “Libinë” dhe kjo është jashtëzakonisht e rrezikshme, jo vetëm për këtë rajon, por për të gjithë BE-në, e cila pret qindra bërthama “islamike”, në shumë vende.
