BE-ja turfullon me Orban, lidhur me sanksionet ndaj Rusisë.
Papritmas rekruton Mbretin e Belgjikës dhe një dekret të vitit 1944, pas qëndrimit të Orban.
Hungaria ka refuzuar të nënshkruajë zgjatjen e planifikuar të sanksioneve kundër Rusisë, që skadon më 31 janar, për gjashtë muaj të tjerë, duke njoftuar se fillimisht është e nevojshme të konsultohet me presidentin e zgjedhur të SHBA-ve, Donald Trump.
Vendimi i kryeministrit hungarez Viktor Orban për të mos miratuar zgjatjen 6-mujore të sanksioneve ndaj Rusisë, pa u konsultuar më parë me Donald Trump, ka shkaktuar tronditje të vërtetë në Bruksel.
E përballur me mundësinë që nuk do të jetë e mundur të mbahen asetet ruse pa zgjatur sanksionet, BE-ja po i drejtohet fuqive të jashtëzakonshme, si ajo e Mbretit të Belgjikës.
Zhvillimet e shpejta nxitën ndërhyrjen e kreut të diplomacisë së BE-së, Kaja Kallas, e cila siguroi se Bashkimi Europian nuk do t’i heqë sanksionet ndaj Rusisë.
“Ne kemi absolutisht nevojë për sanksionet! Ky është mjeti ynë i presionit dhe do të ishte shumë e çuditshme ta braktisnim”, tha ajo, duke theksuar se kjo do të dobësonte pozicionin e BE-së në raport me Rusinë.
“Nëse do të ketë negociata, BE-ja pashmangshmërisht do të ndodhet në një pozicion më të dobët”, tha Kallas.
Ajo po i përgjigjej një kërkese për të komentuar deklaratën e kryeministrit hungarez Viktor Orban, se është koha për të hequr dorë nga sanksionet.
Orban tronditi Brukselin!
Nëse Trump lehtëson sanksionet amerikane ndaj Moskës, Orban e bëri të qartë se do të insistojë që BE-ja të ndjekë shembullin.
Kryeministri hungarez i tha radios shtetërore se, Brukseli duhet të përshtatet me situatën e re.
“Është koha për të flakur sanksionet nga dritarja dhe për të krijuar një marrëdhënie pa sanksione me rusët. Kjo është pak larg, por ne duhet të punojmë për të”, vuri në dukje ai dhe shtoi: “Rreziku i luftës do të ulet ndjeshëm me presidencën Trump. Burimi tjetër më i madh i rrezikut janë çmimet e energjisë. Ne duhet të parandalojmë Brukselin nga ndjekja e rrugës së sanksioneve dhe të eliminojmë ato ekzistuese, për të ulur çmimet e energjisë”.
Administrata në ikje e Biden të mërkurën (15.01.2025) përfshiu rreth 100 subjekte nga sektorët financiarë, energjetikë dhe të mbrojtjes, në një ligj tjetër që përfshin Kongresin në një përpjekje për të komplikuar çdo përpjekje të Trump për t’i veçuar ato, kundër Rusisë.
“Tani ka një ndryshim të rëndësishëm në administratën amerikane… duhet të bëhet një shkëmbim thelbësor pikëpamjesh, përpara se të vendosim të anashkalojmë regjimin e sanksioneve për 6 muaj të tjerë”, tha Janos Boka, Ministër i Çështjeve Europiane të Hungarisë.
“Duhet të presim për të zbuluar sesi e sheh qeveria amerikane të ardhmen e regjimit të sanksioneve”, shtoi ai.
“Nëse hiqen sanksionet, paratë do të jenë në Rusi ditën tjetër.”
Ndërsa zyrtarët e BE-së thonë se fokusi i tyre kryesor është të bindin Orban-in të pranojë zgjatjen e sanksioneve kundër kompanive dhe aseteve shtetërore ruse në BE, ata po punojnë për masat që të mund të ruajnë të paktën disa prej tyre.
Rreth 190 miliardë euro të aktiveve ruse mbahen në depozën qendrore të letrave me vlerë Euroclear, me seli në Belgjikë.
Fitimet e gjeneruara nga këto asete janë caktuar për të shlyer një hua prej 50 miliardë dollarësh për Ukrainën dhe zyrtarët besojnë se ato janë një pjesë thelbësore e një marrëveshjeje të mundshme armëpushimi.
Nëse hiqen sanksionet, një zyrtar tha se “paratë do të jenë në Rusi ditën tjetër”, pasi institucionet financiare nuk do të kishin bazë ligjore për t’i mbajtur ato.
Kufizimet tregtare dhe sanksionet sektoriale, si ndalimi i importit të naftës, gjithashtu do të përfundojnë.
“Unë jam me të vërtetë shumë i shqetësuar për këtë dhe të tjerët duhet të jenë gjithashtu”, tha një diplomat i lartë i BE-së, i cili është në diskutime të rregullta me zyrtarët hungarezë, për Financial Times.
“Ka një probabilitet të lartë që Orban të mos tërhiqet”, tha ai.
Komisioni Europian “rekruton” mbretin belg!
Meqenëse asetet shtetërore mbahen fizikisht në një njësi belge, një opsion alternativ është përdorimi i një dekreti të lëshuar në vitin 1944, që lejon mbretin Philippe të bllokojë transferimin e aseteve nga vendi në kohë lufte, sipas katër zyrtarëve të përfshirë në diskutime.
Pallati belg nuk pranoi të zbulonte nëse mbretit i është afruar BE-ja, duke shtuar se përgjegjësia për një dekret të tillë i takon qeverisë, megjithëse ai duhet të nënshkruhet nga monarku.
Euroclear gjithashtu nuk pranoi të komentojë.
“Belgjika, së bashku me vendet e tjera anëtare të BE-së, po bëjnë gjithçka që është e mundur për të arritur një marrëveshje për rinovimin e sanksioneve kundër Rusisë.
Ne kemi qenë në gjendje të arrijmë një marrëveshje në të kaluarën dhe do të vazhdojmë të punojmë për të siguruar që kjo të ndodhë edhe këtë herë”, tha një zëdhënës i Ministrisë së Jashtme belge.
Belgjika ka frikë nga pasojat ruse!
Belgjika i ka rezistuar prej kohësh zbatimit të masave kombëtare në lidhje me pasuritë e sekuestruara, për të cilat ajo ka frikë se do ta linte atë të pambrojtur, ndaj sfidave ligjore nga Rusia.
Një zyrtar belg vlerësoi se përdorimi i fuqive emergjente do të shkelte një traktat dypalësh investimi që Belgjika ka lidhur me Rusinë.
“Nëse Orban nuk tërhiqet, zgjidhja e vetme është kombëtare”, tha një zyrtar i lartë i Komisionit i përfshirë në përgatitjet.
Disa shtete anëtare kanë propozuar heqjen e të drejtës së votës Hungarisë, por një veprim i tillë drastik ka të ngjarë të dështojë për të siguruar mbështetjen e kërkuar unanime, nga të gjitha shtetet e tjera.
Anitta Hipper, zëdhënëse e çështjeve të jashtme të BE-së, tha se “puna po vazhdon për të siguruar një marrëveshje të qetë dhe të shpejtë” nga vendet anëtare për zgjatjen e sanksioneve.
