Alexander Graham Bell Shpikësi i Telefonit – Familja që Kishte për Refren, Fjalën “ZË”!

Fjala “zë” / “eko” ishte ajo që shenjoi rrjedhën e familjes Bell.

Më 3 mars të vitit 1847, lindi fizikani skocezo-amerikan, i specializuar në akustikë, Alexander Graham Bell.

Njihet më së shumti si shpikësi i telefonit, edhe pse në ditët e sotme primati i tij është i diskutueshëm.

Alexander Graham Bell lindi në Edinburg, Skoci më 3 mars 1847. Shkoi në një shkollë private për rreth një vit dhe dy vjet në Shkollën Mbretërore në Edinburg, nga e cila u diplomua në moshën 14 vjeçare.

Ai nuk kishte nevojë për mësime shtesë pasi shkollohej në shtëpi me babain e tij që ishte profesor universiteti.

Fjala “zë” ishte ajo që shënoi rrjedhën e familjes Bell. Nëna e tij, Eliza Grace Symonds Bell, duke qenë e shurdhër, nuk e dinte kurrë kuptimin e nocionit “zë”.

Dhe babai i tij, Dr.Alexander Melville Bell, ia kushtoi jetën e tij prodhimit të fjalës audio, nga njerëz të shurdhër si gruaja e tij. Kjo ishte edhe lënda e mësimdhënies së tij: recitimi, ortofonia dhe rehabilitimi i të folurit. Libri i tij “Metoda klasike e artikulimit të saktë” u ribotua rreth 200 herë në gjuhën angleze.

Dhe fëmijët e tij u thirrën të stërviteshin në mënyrë të tillë që të vazhdonin punën e babait. Në thelb autodidakt, Alexander Graham studioi shkurtimisht në Universitetin e Edinburgut dhe më vonë në University College London.

Puna e tij e parë profesionale kishte të bënte, natyrisht, me akustikën. Në moshën 17-vjeçare, në vitin 1864, ai e gjeti veten duke dhënë mësim muzikë dhe ndershmëri në një shkollë në Elgin, Skoci. Katër vjet më vonë, në 1868, ai u bë asistent i babait të tij në University College London.

Shëndeti i njëzetvjeçarit Alexander Graham, megjithatë, nuk përputhet me vullnetin e tij të fortë dhe as me moshën e tij të re. Dridhet. Familja Bell është me fat që të paktën djali i tyre i dytë është gjallë.

Dy vëllezërit e tjerë të tij ishin prekur nga tuberkulozi dhe humbën betejën me të. Të tronditur nga vdekja e dy djemve të tyre dhe të shqetësuar për shëndetin e djalit të tretë, Bell-ët vendosin të lënë klimën e lagësht dhe “të sëmurë” të Britanisë së Madhe dhe të emigrojnë në Kanada. Kështu, në vitin 1870 ata u vendosën në Bradford, Ontario.

Një vit më vonë, Alexander Graham jo vetëm që është përshtatur me mjedisin e ri, por ka filluar të mësojë në Boston sistemin e “të folurit përmes shikimit” që i ati e përshkruante në veprën e tij “Fjala e dukshme”.

Metoda bazohet në parimin e mëposhtëm: çdo simbol fonetik përshkruhet nga një vendndodhje specifike e organeve të të folurit, si buzët, gjuha dhe qiellza. Kështu, shurdh-memecët, duke imituar lëvizjet, mund të mësojnë të flasin.

Ata nuk kanë nevojë të dëgjojnë. Rezultatet e metodës janë të mahnitshme. Leksionet e tij mbi “metodën vizuale të mësimit të të shurdhërve” janë një sukses i madh. Dhe në 1873 djali i vetëm i Bells u bë profesor i Fiziologjisë së Organeve Vokale në Universitetin e Bostonit në moshën 26 vjeçare.

Sugjerimet për mësimdhënia pasojnë njëra-tjetrën. Alexander Graham, megjithatë, ka hapur tashmë shkollën e tij në Boston dhe i është përkushtuar trajnimit të mësuesve për të shurdhërit. Ai jep mësim, por vazhdon studimin e tij për “fjalën magjike” të familjes: zërin / ekon / tingullin.

Tani kërkimi i tij ka të bëjë jo vetëm me mësimin e të folurit nga të shurdhërit, por edhe me transmetimin e zërit. Si? Me energji elektrike.

Ai ishte dyfish me fat, sepse ai jo vetëm që zbuloi dhe frymëzoi Thomas Watson, një makinist i ri që po eksperimentonte me entuziazëm ndërtimin e një pajisjeje që mund të transmetonte zërin me ndihmën e energjisë elektrike, por ai takoi familjet e dy studentëve shurdhmemecë George Saunders dhe Mabel Hubbard.

Bell i ndihmoi me gjithë zemër. Dhe prindërit e tyre nuk ishin mosmirënjohës, por të entuziazmuar për efektivitetin e punës së mësuesit të ri, ata vendosën të mbështesin financiarisht kërkimin e tij shkencor.

Në vitin 1875, Bell, me ndihmën e mikut dhe bashkëpunëtorit të tij tani Watson, eksperimenton për të ndërtuar një pajisje që do të jetë në gjendje të transmetojë zërin me ndihmën e energjisë elektrike. Më në fund, në të njëjtin vit ai shpik telegrafin e shumëfishtë.

Më 7 mars 1876, Zyra e Patentave të SHBA-së i dha Bell-it patentën numër 174,465, e cila patentoi “metodën dhe aparatin për transmetimin e zërit ose tingujve të tjerë telegrafikisht (…) me përdorimin e impulseve elektrike të së njëjtës formë si dridhjet e ajrit, të cilat ndjekin transmetimin e zërit ose tingujve të tjerë…”. Ky është, telefoni.

Megjithatë, në të njëjtën ditë, së bashku me Bell, fizikani amerikan Elisha Grey kishte paraqitur një kërkesë për një patentë të ngjashme. Më pas fillon një maratonë padish.

Në 1879 Bell u vendos në Uashington, ku vazhdoi kërkimet e tij. “Fëmija” i tij i ri shkencor është tani një pajisje që transmeton zërin duke krijuar lëkundje në një rreze drite: fotofoninë (pararendës i fibrave optike).

Ai do të pasojë menjëherë pas grafofonit, pararendësit të gramafonit, të cilin ai do të arrijë ta shpikë falë shumës gjigante të asaj kohe prej 10.000 dollarësh që shoqëronte çmimin francez “Volta” (me emrin e fizikantit italian Alessandro Volta), me të cilin ai u nderua.

Çfarë është saktësisht një grafofon? Një pajisje regjistrimi zëri, e cila mbështetet në përdorimin e një shpejtësie të kontrolluar, një trup gravure dhe cilindra ose disqe dylli.

Fitimet nga shpikjet tani janë të mëdha. Bell, megjithatë, nuk i grumbullon ato, por i kanalizon në financimin e Shoqatës Amerikane për Përparimin e Mësimit të të Shurdhërit (që nga viti 1956 u riemërua “Shoqëria për të Shurdhërit – Alexander Graham Bell”) dhe Volta Office (sot është ndoshta qendra më e rëndësishme ndërkombëtare e informacionit për edukimin e të shurdhërve).

Në vitin 1898 Bell, i cili kishte kontribuar në themelimin e revistës “Science” dhe kishte marrë nënshtetësinë amerikane që nga viti 1882, u emërua drejtor i Institutit Smithsonian në Uashington.

Vjehrri i tij është president i “National Geographic Society” dhe Bell e pason atë në presidencë. Në një epokë ku udhëtimet e gjata ishin privilegj i të paktëve, ai zhvillon një program për të kuptuar mënyrën e jetesës së banorëve të zonave të largëta dhe të paeksploruara.

Dhe i bindur se shkencat – veçanërisht gjeografia – mund të mësohen më së miri me ndihmën e fotografive, ai promovon botimin edukativ të Shoqatës Gjeografike: “National Geographic”.

Në personin e dhëndrit të ardhshëm të Gilbert Grosvenor, ai do të gjejë personin e duhur, i cili më vonë do ta shndërrojë gazetën e atëhershme arsimore mediokëre, në revistën më autoritare, me një tirazh miliona kopjesh nëpër botë.

Për më tepër, për tre vjet, që nga viti 1895, ai është zhytur në një fushë tjetër: aeronautikë. Ai vazhdimisht eksperimenton. Sidomos me çift gjigantë, të cilët mund të ngrenë peshën e një burri.

Kështu ai shpik pajisje tetrahedrale të përshtatshme për fluturimin mekanik të drejtuar dhe në vitin 1907, me ndihmën e gruas së tij – muzës, themelon “Aerial Experiment Association”, institucioni i parë kërkimor i krijuar dhe i mbështetur financiarisht nga një grua. Rezultati i kërkimit të tij (bazuar në tetrahedron) hidroplan, i cili peshon 4.5 ton, por që arrin shpejtësi të lartë për kohën, dri në 114 km në orë.

Ai është 60 vjeç, por idetë e tij po bëhen gjithnjë e më kreative. Ai tani është duke bërë kërkime mbi zbulimin e zërit dhe rrezatimin diellor. Ai boton artikuj, jep seminare, merr pjesë në konferenca shkencore.

Vazhdoi të botojë studimet e tij deri në ditët e fundit të jetës së tij. Më 2 gusht 1922, ai do të marrë frymën e fundit në Nova Scotia të Kanadasë, në moshën 75-vjeçare.

Madhësia e veprimtarisë krijuese të Bell përfaqësohet vetëm nga një pjesë e 30 patentave që ai fitoi (18 nga ai vetë dhe 12 me bashkëpunëtorët).

Nga këto patenta, 14 i referohen telefonit dhe telegrafit, 4 fotofonit, 1 grafofonit, 5 mjeteve fluturuese, 4 hidroplaneve dhe 2 qelizës selenike. Në fund të fundit, pak nga idetë e tij gjeniale gjetën zbatim praktik në atë kohë, shumica prej tyre dhanë fryte pas shumë vitesh.