Është e pabesueshme, por toka është ende në zjarr, prej 60 vitesh.
Kur një zjarr shpërtheu brenda një miniere qymyri në Centralia, banorët menduan se do të shuhej vetë.
Por flaka vazhdon edhe gjashtë dekada më vonë dhe shteti ka hequr dorë nga përpjekjet për ta shuar atë. Centralia, në Pensilvani dikur kishte 14 miniera aktive qymyri dhe 2.500 banorë në fillim të shekullit të 20-të. Por në vitet 1960, lulëzimi i saj kishte marrë fund dhe shumica e minierave të saj ishin braktisur. Megjithatë, më shumë se 1.000 banorë jetonin atje përgjithmonë dhe Centralia nuk kishte vdekur – derisa filloi një zjarr në minierën e qymyrit.
Filloi nga një landfill dhe u përhap në tunelet e qymyrit ku minatorët gërmuan mijëra metra nën sipërfaqe. Dhe pavarësisht përpjekjeve të vazhdueshme për të shuar flakët, zjarri digjet ende edhe sot e kësaj dite!
Por zjarri që digjet nën sipërfaqe vazhdon të nxjerrë tym të dëmshëm në ajër përmes qindra çarjeve, ndërsa toka është në rrezik të vazhdueshëm të shembjes. Por si erdhi deri këtu?
Në maj 1962, Këshilli Bashkiak i Centralia, Pensilvani u mblodh për të diskutuar mbi deponinë e re. Më herët gjatë vitit, Centralia ndërtoi një gropë 50 metra të thellë që mbulonte një zonë sa gjysma e një fushe futbolli për të trajtuar problemin e plehrave të qytetit dhe ajo duhej pastruar përpara festimit rë përvjetorit të Ditës së Themelimit të qytetit.
Në mbledhje, anëtarët e këshillit propozuan një zgjidhje: djegien e landfillit.
Në fillim, dukej se funksionoi. Reparti i zjarrfikësve e veshi gropën me një material jo të djegshëm për të mbajtur zjarrin, të cilin e ndezën natën e 27 majit 1962. Pasi plehrat / mbetjet e gropës u shndërrua në hi, thëngjijtë e mbetur u përpoqën të shuheshin me ujë.
Mirëpo dy ditë më vonë banorët panë sërish flakë! Përsëri një javë më vonë më 4 qershor. Zjarrfikësit e Centralia mbetën të hutuar për atë se nga vinte zjarri i përsëritur. Përdorën buldozerë dhe raketa për të trazuar mbetjet e mbeturinave të djegura dhe për të gjetur flakët e fshehura.
Më në fund, ata zbuluan shkakun. Zjarri u përhap nëpër minierat e qymyrit dhe tashmë ishte zhdukur. Së shpejti, banorët filluan të ankohen për erëra të pakëndshme që hynin në shtëpitë dhe bizneset e tyre dhe vunë re erë tymi që dilte nga toka përreth landfilli-it.
Këshilli solli një inspektor të minierës për të kontrolluar tymin, i cili zbuloi se nivelet e monoksidit të karbonit në të ishin vërtet tregues i një zjarri në minierë. I dërguan një letër kompanisë Lehigh Valley Coal Company (LVCC) ku thuhej se një “zjarr me origjinë të panjohur” po digjej nën qytetin e tyre. Por përpara se të arrinin në një vendim-marrje, sensorët zbuluan nivele vdekjeprurëse të monoksidit të karbonit që rridhte nga miniera dhe të gjitha minierat e zonës Centralia u mbyllën menjëherë. Jeta vazhdoi por koha do të sillte fatkeqësi të mëdha.
Njëzet vite pasi filloi zjarri, Centralia, Pensilvania vazhdoi të ndjente efektet e flakës së saj të përjetshme nën tokë. Banorët filluan të vdisnin në shtëpitë e tyre nga helmimi me monoksid karboni. Pemët filluan të thaheshin dhe toka u shndërrua në hi. Rrugët dhe trotuaret filluan të epen, thujse të shrijnë.
Sot qyteti është një qytet fantazmë. Dhe zjarri djeg, toka ende digjet…
