Rritja e Donald Trump dhe disfatat ushtarake tregojnë derën e daljes për presidentin ukrainas.
Zgjedhja e Donald Trump duket se do të sjellë ditë të vështira për Volodimir Zelenskin, me Economist që raporton se: “Volodimir Zelenski do të përballet me një luftë për pushtet në vitin 2025”, duke nënvizuar se pavarësisht mohimeve nga lidershipi ukrainas, zërat në vend po rriten për zhvillimet politike dhe përgatitjet për zgjedhje tashmë kanë filluar.
Presidenti i ri amerikan, ka thënë për Volodimir Zelenski se ai është “playmakeri më i madh në histori”, pasi sa herë që viziton SHBA-në ai kthehet me dhjetëra miliarda në valixhen e tij, edhe pse ai refuzon të bëjë lëshimin më të vogël për një marrëveshje paqeje.
Economist, në raportin e 13 nëntorit raporton se “Volodimir Zelenski do të përballet me një luftë për pushtet në vitin 2025”, duke vënë në dukje se zgjedhjet presidenciale ka të ngjarë të mbahen në Ukrainë në muajin maj.
“Ndërsa morali në Ukrainë bie, tashmë flitet për një ndryshim në udhëheqjen e vendit. Në këtë fazë të gjithë flasin për Donald Trump dhe janë në një lojë pritjeje. A do të kalojë administrata e re amerikane në favor të Ukrainës apo Rusisë? A mund të zbatojë një armëpushim? Dhe në fund, a do të ketë zgjedhje?”
Këto janë pyetjet që duket se po intensifikohen brenda Ukrainës dhe sipas Economist, “Politikanët e Kievit kanë dy takime në prag:
20 janari 2025, data e inaugurimit të Donald Trump, si pikënisje për çdo armëpushim dhe heqje të mundshme të ligjit ushtarak dhe 25 maji, si datë e mundshme e zgjedhjeve”.
Administrata presidenciale mohon se po përgatitet për zgjedhje. Vetë Zelenski, duke folur për Washington Post muajin e kaluar, hodhi poshtë mundësinë e mbajtjes së zgjedhjeve në mes të luftës. Përveç kësaj, kushtetuta ndalon mbajtjen e zgjedhjeve presidenciale përderisa është në fuqi ligji ushtarak.
Zyrtarisht, mandati i Zelenskit, i cili është zgjatur për shkak të gjendjes ushtarake, që sipas dekretit të fundit do të jetë në fuqi deri më 7 shkurt 2025, mund të përfundojë në mars të vitit të ardhshëm.
“Nëse kemi gjendjen ushtarake, nuk mund të kemi zgjedhje. Kushtetuta ndalon çdo zgjedhje gjatë gjendjes ushtarake. Nëse nuk ka gjendje ushtarake, atëherë do të mbahen zgjedhje. Sipas kushtetutës së Ukrainës, pas përfundimit të gjendjes ushtarake, mendoj se zgjedhjet mund të mbahen brenda 90 ditëve”, kishte theksuar presidenti i Ukrainës.
Sipas Economist duket se pavarësisht mohimeve, përgatitjet kanë nisur. Shtabet rajonale zgjedhore kanë nisur të mobilizohen dhe ka nisur puna për listat e kandidatëve.
Një sondazh i kryer në shtator tregoi se pothuajse 70% e ukrainasve besonin se zgjedhjet duheshin mbajtur pavarësisht ligjit ushtarak.
Nëse zgjedhjet do të mbaheshin nesër, do të ishte e vështirë për Zelenskin të përsëriste suksesin e fitores së tij dërrmuese të vitit 2019, vuri në dukje botimi.
Në fakt, rezultati, bazuar në sondazhet, vlerësohet negativ nëse kundërshtari i tij në raundin final për presidencën, do të ishte ish komandanti i përgjithshëm i Forcave të Armatosura dhe ambasadori aktual i Ukrainës në Britaninë e Madhe, Valeri Zaluzni.
Një burim i paidentifikuar që ka punuar me Zelenskin në të kaluarën, tha se opsioni më i mirë do të ishte që ai të jepte dorëheqjen.
“Zelenski ka vetëm një opsion… Kjo është mbajtja e zgjedhjeve”, duke shtuar se alternativa është rreziku që Zelenski të shoqërohet me një kolaps ushtarak ose me një “paqe të paplotë”.
Ndërkohë, sipas TASS, Shërbimi i Inteligjencës së Jashtme të Rusisë (SVR) raportohet se ka informacione se Departamenti i Shtetit të SHBA-ve po punon në prapaskenë për të hequr Volodimir Zelenskin nga udhëheqja e Ukrainës.
“Informacioni i marrë nga SVR tregon se Departamenti i Shtetit të SHBA-ve vazhdon të punojë në skenarë për të zëvendësuar udhëheqjen aktuale në Ukrainë, nëse është e nevojshme. Ndër mënyrat e tjera ‘legale’ për ta hequr atë, Uashingtoni po konsideron mbajtjen e zgjedhjeve presidenciale dhe parlamentare [në Ukrainë] në mes të armiqësive të vazhdueshme me Rusinë vitin e ardhshëm”, thuhet në dokument.
Në fakt, sipas SVR, shërbimi diplomatik amerikan dyshohet se ka vendosur të hedhë bazat për një fushatë elektorale në Ukrainë, por pa treguar se po ndërhyn.
“Në fazën fillestare, është planifikuar të inkurajohen entitetet brenda shoqërisë civile ukrainase nën kontrollin e tyre, përmes institucioneve amerikane të ‘demokratizimit’ dhe grupeve të ekspertëve, për të ndërmarrë një iniciativë të ngjashme. Kjo do të marrë “mbështetje të gjerë publike”.
Kandidatët do të zgjidheshin në koordinim me Departamentin e Shtetit (nëpërmjet organizatave joqeveritare) dhe do të zgjidheshin organizata të veçanta publike lokale për të monitoruar procesin zgjedhor”, thotë SVR.
Gjithashtu, sipas të njëjtit burim, me nxitjen e Shteteve të Bashkuara, aktivistët ukrainas të mbështetur nga perëndimi thuhet se kanë filluar tashmë diskutimet për krijimin e një partie të re pro amerikane në vend.
“Sipas skenarit të Departamentit të Shtetit të SHBA-ve, një forcë e tillë politike duhet t’i bashkohet Verkhovna Rada (parlamentit të Ukrainës) për të luajtur një rol kyç në frenimin e çdo lideri ukrainas”, raporton SVR.
