Lëshime të rëndësishme nga ukrainasit duket se vërehen në planin 28-pikësh të propozuar nga SHBA-të, për t’i dhënë fund luftës Rusi-Ukrainë.
Zyrtarët ukrainas dhe europianë po përpiqen të deshifrojnë një plan të ri, të paqartë 28-pikësh për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë, i cili karakterizohet nga pika “të paqarta” dhe frikë se do ta detyrojnë Kievin të bëjë lëshime të rëndësishme.
Plani, i cili u hartua me pjesëmarrjen e zyrtarëve amerikanë dhe rusë, por pa Ukrainën, është i lidhur me iniciativën e të dërguarit special të Uashingtonit, Steve Witkoff, i cili dyshohet se veproi në mënyrë të njëanshme dhe pa koordinim.
Siç raporton Politico, iniciativa u lançua pasi Witkov u takua me të dërguarin rus Kirill Dmitriev në Miami, në një kohë kur shpresat e Presidentit Trump për t’u takuar me Putinin ishin shuar. Zbulimi i planit i habiti Kievin dhe partnerët europianë, të cilët e panë atë si minim të kuptimit të ri të Trump për qëndrimin e Moskës.
Qeveritë europiane thonë se nuk janë informuar zyrtarisht dhe mbeten të kujdesshme, duke vënë në dukje se Rusia duket se ka rivendosur kërkesa të njohura dhe të refuzuara më parë, të tilla si kontrolli i territorit shtesë ukrainas dhe heqja dorë nga Ukraina nga garancitë e ardhshme perëndimore të sigurisë.
Zyrtarë të lartë amerikanë, përfshirë Sekretarin e Ushtrisë Dan Driscoll dhe gjeneralë të lartë, kanë udhëtuar në Kiev për bisedime mbi planin, në një përpjekje për të përmbajtur trazirat e shkaktuara nga zbulimi i iniciativës.
Witkoff dhe Ukraina: Sekreti Minon, Përpjekjet për Paqe!
Steve Witkoff, i dërguari special i SHBA-së për Ukrainën, është përballur me kritika për qasjen e tij sekrete dhe të pavarur. Zyrtarët europianë dhe ukrainasë thonë se tendenca e tij për të punuar vetëm, pa konsultime të mjaftueshme me aleatët, shpesh e lë atë të painformuar ose të papërgatitur.
Konsultimet e tij “të qeta” me Rusinë gjithashtu ngrenë shqetësime se ai mund të jetë mashtruar në lidhje me qëllimet e Putinit, ndërsa zyrtarët europianë besojnë se Moska e sheh atë si të etur për të çuar përpara interesat e veta.
Në të njëjtën kohë, brenda Shtëpisë së Bardhë ka mosmarrëveshje në lidhje me rolin e Europës në procesin e paqes, me disa që i konsiderojnë europianët “dembelë” në përpjekje. Burimet thonë se shumë zyrtarë në Shtëpinë e Bardhë dhe në Departamentin e Shtetit nuk ishin në dijeni të planit të ri të Wittkoff, i cili thuhet se nuk përfshinte ndonjë veprim të koordinuar ndëragjencor.
Në të njëjtën kohë, Kremlini siguron se ende nuk ka pasur kontakte me të dërguarin amerikan, por e mirëpret atë nëse ai viziton Rusinë. Pamja që shfaqet është ajo e një të dërguari që vepron në mënyrë autonome, me koordinim të kufizuar, duke vënë në pikëpyetje efektivitetin e përpjekjeve të paqes.
Plani 28-pikësh synon të adresojë dy çështje kritike në negociata: kontrollin e territoreve pas përfundimit të luftës dhe garancitë se Rusia nuk do të rifillojë armiqësitë.
Sipas detajeve të planit, Rusia do të fitonte kontroll de facto të Luganskut dhe Donetskut, ndërsa Ukraina do të mbante një përqindje të vogël prej rreth 12% të këtyre zonave. Pjesët e Donbasit nga të cilat Ukraina tërhiqet do të transformohen në zona të demilitarizuara, pa të drejtën për të vendosur trupa ruse.
Në rajonet Kherson dhe Zaporizhia, linjat aktuale të kontrollit do të mbeten kryesisht të paprekura, me Rusinë që do të kthejë një pjesë të territorit nën negociata. Ukraina dhe aleatët e saj i shohin lëshimet shtesë si një lëshim të rëndësishëm, ndërsa plani kërkon të kombinojë kontrollin territorial me garancitë e sigurisë.
