Shën Ignat Brianchaninov
U mbyllën portat e ndjenjave: Gjuha hesht, sytë u vulosën, veshët nuk dëgjojnë ato që ndodhin përreth. Mendja hedh në erë ekuilibrat e përllogaritjeve këtu mbi tokë, vesh lutjen dhe zbret në pavionin e ezoterik të zemrës. Veçse, dera e pavionit është e mbyllur. Kudo mbizotëron errësirë, errësirë e papërçueshme. Dhe mendja, teksa ndodhet në çoroditje, fillon mes lutjes t’i bjerë derës së mbyllur të zemrës. Qëndron plot durim përpara saj dhe i bie sërish, pret sërish dhe sërish godet dhe sërish pret që të hapet…
Asnjë përgjigje, asnjë zë nuk dëgjohet! Qetësi e pajetë, heshtje varri dhe errësirë e zymtë. Mendja i largohet derës së zemrës e trishtuar, duke vuajtur hidhshëm dhe duke kërkuar ngushëllim. Nuk iu lejua të qëndrojë në Mbretërinë e mbretërive, brenda zemrës që shenjtëron.
— Pse? Pse nuk u pranove?
— Sepse mbart mbi vete vulën e mëkatit. Zakoni që të mendoj për gjërat mbi tokë më shkëput nga lutja. Nuk kam brenda meje forca, as Fryma nuk vjen për të më ndihmuar, Fryma e tërëshenjtë dhe e gjithfuqishme. Ajo rikthen dhe vendos unitetin e mendjes, të zemrës dhe trupit, që u shbë mes rrënies së llahtarshme të njeriut. Janë të kota përpjekjet pa ndihmën krijuese të Frymës së gjithpushtetshme. Fryma, padyshim, është pafundësisht filantrope dhe e shumëmëshirëshme, por njollat e mia psiqike nuk e lejon të më afrohet. Do të lahem në lot, do të pastrohem prej mëkateve mes rrëfimit, nuk do i ofroj trupit ushqim dhe gjumë, prania e të cilave pjell në shpirt konvicionin e mishtë. I veshur kokë e këmbë me vuajtjet e pendesës do i afrohem derës së zemrës. Atje do të ngulem si i verbëri i Ungjillit, duke duruar peshën dhe trishtimin që mbart errësira, do të bërtas me zë të lartë që të më dëgjojë ai që mund të më ndihmojë: “Mëshiromë!”
Zbret pra, mendja në pavionin ezoterik të zemrës, qëndron përpara derës dhe mes lotësh lutet dhe thërret të hapet. I ngjan një të verbëri, që nuk shikon dritën e vërtetë dhe të pashtershme, atë dritë që nuk perëndon kurrë, i ngjan një shurdhmemeci që as flet dhe as dëgjon (2). Ndjen se është realisht i verbër dhe i paaftë për të folur dhe për të dëgjuar, teksa qëndron në portat e Jerikosë – të zemrës së banuar nga mëkatet – dhe që pret shërmin nga Shpëtimtari, të cilin nuk e sheh, të cilin nuk e dëgjon e megjithatë e thërret, teksa gjendet në situatë tragjike. Emrin nuk ja di – “Biri i Davidit” e quan (3): Mishi dhe gjaku nuk mund të vlerësosjnë Perëndinë si Perëndi (4).
— Më tregoni rrugën ku do të kalojë Shpëtimtari!
— Rruga është lutja, siç thotë tek çdokush Perëndia, Fryma e Perëndisë, mes gojës së profetit: “Mua më lavdërojnë ofrimet e himneve dhe kush ecën në këtë rrugë do i tregoj shpëtimin” (5).
— Më thoni, kur do të kalojë Shpëtimtari? Në mëngjes, në drekë, në darkë?
— “Të jeni vigjilentë, sepse nuk dihet se në ç’ditë do të vijë Zoti ynë” (6).
Rruga është e njohur, por ora e panjohur! Do të qëndroj jashtë Jerikosë, më këmbë apo i ulur përpara portës së qytetit, duke patur në mendje fjalët e apostull Pavlit: “Jezui, për të purifikuar popullin e Tij me vetë gjakun e Tij, u vra jashtë portës. Shkojmë pra edhe ne me Të, jashtë repartit të ushtarëve (domethënë, botës së mëkatit) dhe le të pësojmë të njëjtin poshtërim si Ai” (7).
Bota vjen dhe ikën (8), asgjë nuk është statike dhe e përherëshme, madje botën nuk duhet ta krahasojmë as me një qytet, bota është një fshat i vogël. Do e lë pasurinë që kam bërë, atë që e lënë të gjithë kur vdesin, shpesh edhe më herët. Do i braktis lavdet dhe nderimet që humbasin si avujt. Do i braktis kënaqësitë e shqisave dhe ndjesive, që të bëjnë të paaftë shpirtërisht. “Sepse nuk kemi qytetërim të përhershëm këtu, ne mezi presim atë të së ardhmes” (9), një shtet dhe pushtet ky, që duhet të gjejë vend brenda meje qysh tani mes mëshirës dhe hirit të Perëndisë, të Shpëtimtarit tim.
Kush nuk lartësohet shpirtërisht në Jeruzalemin mistik përpara fundit të jetës mbi tokë, ai nuk mund të ketë sigurinë që shpirtit të tij do i lejohet, pas largimit nga trupi i mishtë, të hyjë në Jeruzalemin qiellor. E para, është parakusht i së dytës.
