Romancier francez, eksponenti kryesor i shkollës realiste në letërsinë franceze. Romani i tij “Madam Bovari” është përshtatur vazhdimisht në kinema.
Gustave Flaubert (1821 – 1880) konsiderohet si eksponenti kryesor i shkollës realiste në letërsinë franceze dhe është më i njohur për romanin e tij “Madam Bovari” (1856), i cili është përshtatur vazhdimisht në kinema. Vepra të tjera të rëndësishme të tij janë romanet “Salambo” (1862), “Edukimi sentimental” (1869), “Tundimi i Shën Andonit” (1874) dhe “Bouvard dhe Péquichet” (1881).
Librat e tij janë përkthyer në shumë gjuhë dhe janë shitur në miliona kopje në mbarë botën.
Gustave Flaubert lindi më 12 dhjetor 1821 në Rouen, në Francën veriore. Babai i tij ishte mjek dhe operonte në spitalin komunal të qytetit, kurse nëna e tij vinte nga një familje normane aristokrate.
Takimi me Hugo
Gustave i ri mori një arsim privat me theks në letërsi dhe në nëntor 1841 u regjistrua në Shkollën Juridike të Parisit. Në studion e skulptorit James Pradier, ai do të takojë Viktor Hugo dhe do të bëjë plane për t’u bërë shkrimtar. Në studion e tij ai do të takojë edhe dashurinë e madhe dhe të vetme të jetës së tij, poeten Louise Collet. Marrëdhënia e tyre do të ketë ulje-ngritjet e saj, por nuk do të çojë në martesë. Në 1846 ai la Parisin dhe studimet pas një krizë nervore dhe u tërhoq në Rouen, ku kaloi pjesën më të madhe të jetës së tij.
Floberi udhëtoi në disa vende të Europës dhe Afrikës. Përvojat e tij të udhëtimit, veçanërisht ato në Greqi, Egjipt dhe Tunizi, i dhanë atij material për shkrimet e tij. Ai qëndroi në Greqi nga 18 dhjetor 1850 deri më 11 shkurt 1851, ku u takua me mbretëreshën Amalia, Konstantinos Kanaris e të tjerë. Për qëndrimin e tij në Greqi, na informojnë tetë letrat e tij (gjashtë për nënën e tij dhe dy për mikun e tij Louis Bouillet).
“Edukim sentimental”
Në 1845 ai përfundoi draftin e parë të romanit të tij “L’Éducation sentimentale”, të cilin do ta botonte vite më vonë në 1869. Floberi ishte një perfeksionist dhe shkruan dhe rishkruan shumë nga romanet e tij. Vepra është një panoramë e madhe e Francës gjatë periudhës së Monarkisë Juliane (1830-1848), përmes jetës së dashurisë së një të riu. Sipas historianit Albert Sorel, leximi është thelbësor për këdo që është i interesuar të studiojë shkaqet dhe pasojat e revolucionit të vitit 1848. Modeli për heroinën e Marie Arnaud ishte Elise Schlesinger, gruaja e botuesit muzikor Maurice Schlesinger, të cilin Floberi e kishte takuar në 1836 dhe ai kishte rënë në dashuri me të, me pasion. Ky pasion i tij nuk iu zbulua deri 35 vjet më vonë, kur ajo ishte e ve.
***
Në 1849 ai shkroi të parin nga katër versionet e romanit të tij filozofik “La Tentation de Saint Antoine”, i cili fillimisht u refuzua nga miqtë e tij Louis Bouguet dhe Maxime de Cahn, duke rezultuar në shtyrjen e botimit të tij. Më në fund u botua në vitin 1874. Ishte vepra që e pushtoi vazhdimisht që nga viti 1848. Ajo u frymëzua nga piktura me të njëjtin emër nga Pieter Breugel “Plaku”, të cilën e kishte parë në një udhëtim në Itali në 1845.
“Madam Bovari” që e bëri të famshëm.
Është romani që e bëri të famshëm. U përfundua pas pesë vitesh punë të palodhur dhe u botua vazhdimisht nga 1 tetori deri më 15 dhjetor 1856 në revistën “Revue de Paris” të redaktuar nga miku i tij Maxime de Caen. Botimi i saj shkaktoi një skandal dhe Qeveria franceze e tërhoqi zvarrë autorin dhe botuesin në gjykatë për imoralitet. Gjatë gjyqit (janar – shkurt 1857) Floberi u shpall i pafajshëm, por gjashtë muaj më vonë, e njëjta gjykatë gjykoi të njëjtën akuzë dhe shpalli fajtor poetin Charles Baudelaire.
Në këtë libër të Bodlerit, tema banale e tradhtisë bashkëshortore merr përmasa thellësisht njerëzore, gjë që shpjegon popullaritetin e saj të madh. Ky roman shembullor natyralist, me objektivitetin e tij të ngurtë, që për Floberin nënkuptonte regjistrimin e ftohtë dhe të paanshëm të çdo detaji të personazhit apo incidentit që do të ndriçonte psikologjinë e personazheve dhe rolin e tyre në ecurinë logjike të historisë, vulosi fillimin e një periudha e re në letërsi.
***
Më 1862 botoi romanin historik “Salammbo”, i frymëzuar nga historia e Kartagjenës. Është historia e zymtë e një personi imagjinar, Salabos, vajza e Amilkas, e cila shpaloset gjatë revoltës mercenare kundër Kartagjenës në 240-237 para Krishtit. Mënyra se si ai e shndërroi rrëfimin e thatë të Polibit në një prozë tejet poetike, mund të krahasohet me mënyrën se si Shekspiri e përshkroi rrëfimin e Plutarkut në përshkrimet lirike të veprës së tij “Andoni dhe Kleopatra”. Kompozitori rus Modest Mussorgsky u përpoq të shkruante një operë të bazuar në Salambo (1863-1866), por nuk e përfundoi atë.
Rrënimi i tij nervor dhe vdekja
Në vitin 1870, gjatë Luftës Franko-Prusiane, shtëpia e tij u pushtua nga ushtarët prusianë, duke e bërë atë të pësojë një tjetër krizë nervore. Në vitin 1872, vdekja e nënës së tij, por edhe disa probleme financiare i shkaktuan depresion. Por ai kishte mbështetjen e mikut të tij të ngushtë Ivan Turgenev, shkrimtarit të njohur rus, i cili atëherë jetonte në Europë. Floberi gëzonte gjithashtu miqësinë e bashkëkohësve francezë George Sandi, Emile Zola, Alphonse Dodet dhe Guy de Maupassant.
Pas ngjarjeve traumatike të luftës dhe vdekjes së nënës së tij, Gustave Flaubert jetoi si asket gjatë gjithë jetës së tij. Ai e vizitonte rrallë Parisin dhe shëndeti i tij u përkeqësua me shpejtësi. Vdiq më 8 maj 1880, në shtëpinë e nënës së tij në Croisette dhe u varros në varrin e familjes Flaubert në varrezat e Rouen.
Një vit pas vdekjes së tij, u botua romani i tij i papërfunduar “Bouvard et Pecuchet”. Heronjtë e saj janë dy nëpunës të vegjël që trashëgojnë një pasuri të madhe dhe tërhiqen së bashku në fshat. Për të zënë orët e tyre të pafundme të lira, ata eksperimentojnë në aktivitete të ndryshme (kulturore, shkencore, arkeologjike, në kimi, historiografi etj.), madje marrin përsipër edhe rritjen e një fëmije të braktisur. Por njëri dështim, pason tjetrin.
