Në zi globale futbolli dhe sporti.
“Mbreti” u nda nga jeta në moshën 82-vjeçare.
Pele i madh dha frymën e fundit në moshën 82-vjeçare, duke zhytur në trishtim sportin botëror, si një nga futbollistët më të mirë, dhe për disa më të mirë, të të gjitha kohërave “u nda nga jeta”, i mundur nga kanceri, i diagnostikuar me probleme shëndeti në vitin 2021, që luftoi deri në momentin e fundit me dinjitet këtë betejë të pabarabartë.
Ishte 30 nëntori 2022 kur Pele u shtrua me urgjencë në spitalin Albert Einstein në Sao Paulo dhe që në momentin e parë gjërat dukeshin të vështira. Gjatë gjithë kësaj kohe raportimet për shëndetin e tij nuk kanë qenë aspak të këndshme, ndonëse ai vetë, kryesisht përmes së bijës dhe postimeve të saj në rrjetet sociale, ka dërguar një mesazh optimizmi.
Numërimi mbrapsht, megjithatë, të gjithë e dinin këtë, për fat të keq kishte filluar, me fundin që shkruhet sot (30.12.2022) dhe legjenda braziliane tani kalon në përjetësi.
Nga zero në krye!
Edson Arantes Do Nascimento ose thjesht Pele është një emër me të cilin janë rritur të gjithë brezat e futbollistëve. Dhe të mendosh se në kushte normale ai nuk do të ishte asnjëri prej tyre… Prindërit e tij donin të nderonin Thomas Edison, por në fund vendosën të hiqnin ‘i’-në dhe ta quanin Edson, ndërsa ‘Pele’ ishte pseudonimi që i kishin vënë shokët e klasës. Mbajtësi i titullit të golashënuesit më të mirë të të gjitha kohërave.
Është e diskutueshme nëse ai ka ekzistuar apo jo në të vërtetë. Disa, si Romario për shembull, pretendojnë se “Pele numëron edhe golat nga Arratisja e 11”. Ashtu siç diskutohet nëse ishte apo jo më i miri i të gjitha kohërave, pasi gjatë rrugës kishte edhe një kundërshtar të frikshëm. Ajo që nuk vihet në dyshim është se Pele shënoi futbollin. Ai e ngarkoi atë me emocion. E zbukuroi atë. E nderoi dhe prandaj futbolli ia kthehu. Në fund të fundit, ai fitoi tre Botërorë, madje edhe me lojtarë në krah. Mes këtyre lojtarëve ai u dallua, nuk ishte e lehtë sigurisht. Duke qenë se rruga e tij nuk ishte e lehtë në përgjithësi, nga skuadrat e vogla vendase në të cilat ai luante si fëmijë, deri në periferi të São Paulo, derisa në vitin 1956 iu dha shansi i tij i madh.
Aty ai i bëri të qarta disa gjëra që në fillim… Ai shënoi në debutimin e tij në moshën 15-vjeçare, u bë titullar në moshën 16-vjeçare dhe doli si golashënuesi më i mirë, u deshën vetëm 10 muaj pas nënshkrimit të kontratës për t’u thirrur në kombëtaren braziliane. Që atëherë, të gjithë në këtë planet e dinë historinë dhe kjo nuk është ekzagjerim. Tre Kupat e Botës të fituara nga Brazili i Peles nga viti 1958 deri në 1970 ishin një ekzagjerim. Ishte një ekzagjerim që përpjekjet e skuadrave europiane si Juventus, Inter, Real Madrid, u përpoqën ta merrnin atë, por dështuan. Në Brazil pati një trazirë sapo u përhapën thashethemet, derisa më në fund në 1961 u shpall një “thesar zyrtar kombëtar” nga qeveria.
Edhe ky është një ekzagjerim, por për të arritur të gjitha këto, ndoshta do të ishte po aq i mirë sa ata që e kapën, ata që kanë disa foto të tij. Pjesa tjetër, ata që nuk e kanë parë, shohin CV-në e tij: Gjashtë kampionate braziliane, dy Copa Libertadores, dy Kupa Ndërkontinentale, një Superkupë Ndërkontinentale. Plus, natyrisht, Botërorët e viteve 1958, 1962 dhe 1970.
Përtej kësaj, nuk është për t’u habitur fakti që ai tallej me SHBA-në kur shkoi në New York Cosmos në fund të karrierës së tij.
Pele pas përfundimit të karrierës së tij.
Me atë që Pele arriti në stadiume, O’Rey ishte, është dhe do të jetë gjithmonë për bashkatdhetarët e tij, Mbreti. Ai do të jetë gjithmonë një nga perënditë e futbollit dhe si i tillë nuk do të ketë vetëm ndjekës. Kjo u ndodh të gjithë të rriturve. Vetëm se arsyeja është gjithmonë e ndryshme. Për Diego Armando Maradona, për shembull, ishte jeta e tij jashtë fushës, kokaina. Në një kohë, disa i numëronin edhe sulmet e tij ndaj FIFA-s në minuset e Argjentinës. Në retrospektivë, ky rast mund të cilësohet si gabim i Peles, sepse braziliani ka pasur gjithmonë marrëdhënie të shkëlqyera me organin drejtues të futbollit botëror. Dhe Federata Botërore e Futbollit, me atë që është zbuluar, nuk mund ta quash institucionin më të pastër.
Ai ka pasur gjithmonë marrëdhënie të mira me politikanët, ka qenë i tillë, në fund të fundit, nga viti 1995 deri në 1998, ka qenë edhe Ministër i Sportit i Brazilit. Jo se kjo është domosdoshmërisht një gjë e keqe, por nuk ishte më e mira për fansat e tij.
Gjithësesi, të gjitha kët, pa e zbehur aspak legjendën e tij, e cila nuk do të shuhet kurrë…
