NATO dëshiron të forcojë të gjithë mbrojtjen e saj nëndetëse.
Rusia mund të kishte minuar infrastrukturën kritike nënujore në Detin e Veriut. NATO vuri në dukje se çdo anije ruse është e dyshuar, sepse të gjithë punojnë për shtetin.
Gjatë dhjetë viteve të fundit, më shumë se 160 anije civile ruse kanë kryer 945 manovra të dyshimta. Të paktën 749 brenda rrezea së kilometrave të tubacioneve.
Si përgjigje, NATO tani ka një grup koordinues të infrastrukturës nënujore që mbledh së bashku zyrtarë ushtarakë dhe civilë dhe ka fuqinë të mbledhë përfaqësues të lartë nga sektori privat, me bazë në Komandën Detare të aleancës në periferi të Londrës, Northwood, për të vënë nën mbrojtje të gjithë infrastrukturat e saj detare.
Detyra konsiderohet kolosale, pasi Balltiku, në veçanti, është jashtëzakonisht kritik në frontin tregtar dhe strategjik. Kabllot e internetit, infrastruktura energjetike dhe tubacionet e gazit natyror kalojnë nëpër të.
Rusia mund të ketë minuar tashmë infrastrukturën nënujore të NATO-s në Detin e Veriut.
Vendet e NATO-s “dyshojnë fuqishëm” se Rusia ka minuar komunikimet e tyre në Detin e Veriut. Kjo mund të konfirmohet nga disa vëzhgime të kompanive perëndimore që kanë puse nafte dhe gazi, tubacione, lidhëse elektrike dhe kabllo telekomunikacioni në zonë. Dyshimet u shtuan pasi një grup anijesh, duke përfshirë peshkarexha ruse, u sollën “në mënyrë të pazakontë”, ose më saktë, ngadalësuan shpejtësinë kur kalonin mbi pikat e komunikimit detar.
Sipas të gjitha publikimeve, nga janari deri në maj të këtij viti, pesë peshkarexha ruse kanë bërë ndalesa në zonat e tubacioneve nënujore të gazit natyror në ujërat e Britanisë së Madhe, Belgjikës, Danimarkës, Gjermanisë, Holandës dhe Norvegjisë. Ka supozime se gjatë kësaj periudhe janë kryer aktivitete zbuluese dhe sabotuese.
Inteligjenca belge raporton se ekspertët rusë dyshohet se kanë minuar një kabllo britanike, por nuk kanë planifikuar asgjë kundër Belgjikës dhe Holandës. Supozohet se Rusia mund të përdorë rreth 167 anije civile për të monitoruar infrastrukturën kritike të vendeve perëndimore. Operacionet e fshehta nga shërbimet e inteligjencës ruse kanë arritur “përmasa të paprecedenta” që nga Lufta e Ftohtë, pretendon një botim britanik.
Organizata e Traktatit të Atlantikut të Veriut arsyeton shqetësimin e saj me informacionin e marrë nga kompanitë që operojnë platformat kryesore të naftës dhe gazit, tubacionet, kabllot e energjisë elektrike dhe telekomunikacionit, kështu thotë artikulli i Sunday Times. Sipas të dhënave paraprake, rusët po përdorin anije, pasi pamjet satelitore nuk lejojnë monitorimin e shtratit të detit. Perëndimi paralajmëron se objektivat kryesore të Kremlinit mund të jenë kabllot e energjisë dhe telefonit, si dhe tubacionet e naftës dhe gazit.
Nga ana tjetër, shërbimet belge të sigurisë vunë në dukje se në ujërat territoriale të Belgjikës apo Holandës në Detin e Veriut nuk u gjet asnjë provë e minimit të kabllove. Sidoqoftë, në fillim të pushtimit të Ukrainës, në një nga kabllot britanike u gjet eksploziv.
Gjermania, Suedia dhe Danimarka nisën një hetim për incidentin, i cili shpejt u identifikua si sabotim. Gjermania beson se rusët janë kryesisht përgjegjës, jo vetëm për aktivitetet e fundit armiqësore, por edhe për hedhjen në erë të tubacioneve të gazit Nord Stream dhe Nord Stream 2, të cilat u shpërthyen nga distanca nga një pajisje e lëshuar nga një anije. Vetë Rusia fajësoi Perëndimin dhe Ukrainën.
Përgjigja e NATO-s: Projekte të mbrojtjes së infrastrukturës detare në të gjithë Aleancën.
Sipas NATO-s, kërcënimi nuk kufizohet vetëm në një ose dy fusha. Zyrtarët e NATO-s besojnë se Rusia ka një program prej dekadash për të minuar infrastrukturën nënujore të Europës, si pjesë e një përpjekjeje për të përgatitur fushën e betejës për një konflikt të mundshëm me aleancën e 32-vendeve.
“Ne e dimë se ka mundësi që ata të bëjnë dëm nëse duan”, tha një zyrtar i lartë i NATO-s në kushte anonimiteti.
Nuk duhet një përpjekje e madhe nga rusët për të marrë informacionin që u nevojitet për të shkaktuar dëm. Shumica e kanaleve drejtohen nga kompanitë e shërbimeve dhe shumë nga të dhënat rreth vendit ku qarkullojnë telat janë publike për shkak të kërkesave për liçensim.
Si përgjigje, NATO tani ka një grup koordinues të infrastrukturës nënujore që mbledh së bashku zyrtarë ushtarakë dhe civilë.
Përpjekja ambicioze përfshin përdorimin e kompjuterëve për të mbrojtur rrjetin e gjerë kabllor nënujor që shtrihet nën pjesën më të madhe të ekonomisë globale. Meqenëse patrullimet e vazhdueshme detare janë pothuajse të pamundura pa një numër joreal të nëndetëseve, veçanërisht përtej Oqeanit Atlantik, aleanca duhet të mbështetet në kompjutera.
Duke u mbështetur në të dhënat nga ndërfaqet e software-it dhe vetë operatorët kabllorë dhe të tubacioneve, aleatët e NATO-s po punojnë me sektorin privat për të ndërtuar një sistem masiv paralajmërimi për mijëra milje të infrastrukturës nënujore në Europën veriore, duke u mbështetur në sensorët nga kabllot, si dhe sensorët akustikë ngjitur në turbinat e erës, të cilat mund të përdoren për të zbuluar anomalitë.
Strategjia e prerjes së kabllove nëndetëse është pothuajse aq e vjetër sa lufta moderne. Kabllot e para transatlantike ishin vendosur disa dekada më parë, në 1866. Britania filloi të presë kabllot gjermane të nëndetëseve në fillim të Luftës së Parë Botërore për të minuar komunikimet dhe gjermanët ia kthyen favorin. Kur kabllot telefonike të nëndetëseve filluan të vendoseshin në vitet 1950, gjatë ditëve të para të Luftës së Ftohtë, peshkatarët sovjetikë shkatërruan kabllot e nëndetëseve në brigjet e Newfoundland. Vetëm Marina e SHBA ka më shumë se 40.000 milje detare kabllo aktive në shtratin e detit.
Operacionet ruse të sabotimit nënujor vijnë për “të rrëmbyer” në grupin e akteve të zgjeruara të sabotimit në infrastrukturën ushtarake dhe politike, të nxitura nga sulmet kibernetike të hakerëve rusë në SHBA dhe Finlandë. Konsiderohet e sigurtë se ky grup operacionesh hibride, që testojnë pikat e forta dhe të dobëta të NATO-s, do të vazhdojë, pasi Aleanca dhe Rusia dita ditës janë gjithnjë e më afër një lufte të përgjithësuar.
