A po vihet në dyshim Traktati i Montreux?
Rusët godasin tragetin turk të pasagjerëve dhe mallrave CENK T, i cili operon në linja të rregullta midis Turqisë dhe Ukrainës, në portin ukrainas të Chornomorsk.
Rusia kreu një sulm ndaj infrastrukturës detare në rajonin e Odessas në Ukrainë, duke shkatërruar një anije civile që përdoret nga një kompani turke, ndërsa zyrtarët ukrainas raportuan një valë më të gjerë sulmesh me raketa dhe dronë që synonin portet dhe objektet energjetike.
Rusët godasin tragetin e pasagjerëve dhe mallrave CENK T që operonte rregullisht midis Turqisë dhe Ukrainës.
Siç raportohet nga International Defense Media, sipas raporteve fillestare, forcat ruse nisën një sulm duke përdorur një sistem raketash operacional-taktik Iskander kundër infrastrukturës portuale në rajonin e Odessa.
Sulmi thuhet se goditi tragetin e pasagjerëve dhe mallrave CENK T, të operuar nga kompania turke Cenk Ro-Ro, e cila operon rregullisht midis Turqisë dhe Ukrainës.
Presidenti ukrainas Zelenski më vonë vuri në dukje se anija e dëmtuar ishte një anije civile që ndodhej në portin e Chornomorsk, jo në Odessa. Ai shtoi se Rusia kreu gjithashtu një sulm natën ndaj infrastrukturës energjetike në rajonin e Odessës, duke ndjekur një model sulmesh ndaj objekteve kritike civile.
Ai gjithashtu vuri në dukje se Rusia shënjestroi objektet energjetike në Odessa gjatë natës, duke kontribuar në ndërprerjet e energjisë elektrike në rajon.
Më pas, video që dyshohet se tregon një dron që godet anijen turke, u shfaqën në internet.
Shfaqja e videos sugjeron se dronët mund të jenë përdorur në sulm përveç sulmeve me raketa.
Incidenti vjen në mes të një fushate më të madhe ajrore ruse gjatë natës së 12 dhjetorit.
Sipas Forcave Ajrore Ukrainase, forcat ruse kryen një sulm masiv duke përdorur 80 dronë sulmues, duke përfshirë Shahed, Gerbera dhe modele të tjera të dronëve.
Zyrtarët ushtarakë ukrainas thanë se rreth gjysma e dronëve ishin sisteme Shahed.
Forcat Ajrore thanë se lëshimet u kryen nga vende të shumta, duke përfshirë Briansk, Orjol, Kursk, Primorsko-Akhtarsk dhe Millerovo në Rusi, si dhe nga Chauda dhe Khvardijsk në Krime.
Sulmet ruse ndaj infrastrukturës portuale dhe energjetike në Ukrainën jugore janë intensifikuar në muajt e fundit, duke synuar objektet e lidhura me eksportet, shpërndarjen e karburantit dhe prodhimin e energjisë elektrike.
Odessa dhe portet e afërta si Chornomorsk mbeten qendra kritike për tregtinë detare dhe zinxhirin e furnizimit të Ukrainës.
Traktati i Montreux në diskutim
SHBA-të i shohin sulmet e fundit nga Ukraina ndaj çisternave në Detin e Zi, si një mundësi për të rikthyer në diskutim Konventën e Montreux, me qëllim hartimin e një dokumenti të ri që shqetëson Uashingtonin.
Përveç kësaj, pushtimet ruse në Krime-Kherson-Detin Azov do të sjellin kufij të rinj të shelfit kontinental në Detin e Zi, të cilët mund të prishin projektet turke të energjisë në Detin e Zi.
Përveç kësaj, prania e vazhdueshme detare e Rusisë në rajon do ta bëjë sigurinë e porteve ukrainase, siç është Odessa dhe qëndrueshmërinë e rrugëve jetësore, si korridori i grurit, një monedhë të vazhdueshme negociuese ruse.
Gjithashtu duket se paralelisht me përpjekjet e Uashingtonit për të shtyrë Kievin dhe Moskën drejt negociatave për paqe, SHBA-NATO do të vazhdojnë të kërkojnë të përdorin Konventën e Montreux në avantazh të tyre.
Lëvizjet e Erdoganit
Megjithatë, duket se Turqia po mbron me vendosmëri dhe vazhdimisht pozicionin e saj në duke iu përmbajtur me besnikëri dispozitave të Konventës së Montreux, duke parandaluar që Deti i Zi të shndërrohet në një zonë tjetër të trazirave gjeopolitike.
Pyetja që lind tani është se, pas sulmit rus ndaj anijes turke të pasagjerëve, çfarë do të bëjë Erdogan?
Vlerësimi është se Erdogan do të kënaqet me një reagim të vakët ndaj fakteve, pavarësisht paralajmërimeve ndoshta të rrepta që në thelb do të jenë të zbrazëta për nga përmbajtja, por që duhen bërë për konsum të brendshëm politik.
Për më tepër, duhet të theksojmë pamundësinë e Turqisë, e cila vetëshpallet si fuqi detare, për të mbrojtur interesat e saj dhe për të siguruar ZEE-në e saj në Detin e Zi, pas sulmeve të fundit të Rusisë nga Ukraina.
Ku janë 3 Brigadat e Marinës Turke dhe çfarë po bëjnë ato?
A nuk duhet që Komanda e sapokrijuar Turke e Amfibeve të drejtojë pjesën më të madhe të marinsave të saj në Detin e Zi, ku ekziston kërcënimi rus dhe ku realisht po goditet prej Rusisë? Por në vend të kësaj, Turqia një vend i NATO-s, në vend që të jetë në Detin e Zi, ndodhet në Egje, kundër një aleati të NATO-s, që është Greqia?
Absurdi është i shqueshëm dhe i kuptueshëm.
Nuk ka asnjë forcë Turqia që të “nxjerrë dhëmbët” tek Rusia. Përballë Rusisë, struket dhe nuk duket.
