Nuk mund të ketë kurrë një “Romë të tretë”!
Duke iu referuar luftës në Ukrainë dhe mishërimit të etnotribalizmit, siç tha ai, në ideologjinë fondamentaliste të “Botës Ruse”, Patriarku Ekumenik Bartolomeu tha se nuk mund të ketë kurrë një “Romë të tretë”, ekziston vetëm Roma e Vjetër dhe Roma e Re – Kostandinopoja.
Deklaratat e Patriarkut Ekumenik u bënë gjatë pritjes në Fanari, të mërkurën, të sekretarit të përgjithshëm të Këshillit Botëror të Kishave, Pastorin Dr.Jerry Pillay, së bashku me pjesëmarrësit e Komitetit të Përhershëm të Konsensusit dhe Bashkëpunimit ndërkombëtar. Organizata kishtare, mblidhet në Kostandinopojë, organizuar nga Patriarkana Ekumenike.
Gjatë fjalës së tij, Patriarku Ekumenik tha se “kriza aktuale e Ukrainës, për shkak të sulmit të paprovokuar rus në shkurt 2022, është epiqendra e një tërmeti gjeopolitik dhe një kërcënim shpirtëror”. Ai theksoi, ndër të tjera, se “Europa është zgjuar nga iluzioni i thellë se lufta në kontinentin e saj ishte një gjë e së kaluarës. E papërgatitur materialisht dhe intelektualisht, Europa u përshtat shpejt me këtë situatë të papritur, me ndihmën intelektuale të anëtarëve të saj të rinj. Zhvillimi i ardhshëm i Europës dhe i botës do të varet padyshim nga rezultati i kësaj lufte”.
Ai iu referua lidhjeve historike dhe kishtare të Kishës së Kostandinopojës me hapësirën gjeografike rreth boshtit Kiev-Moskë, të cilat fillojnë me pagëzimin, në vitin 988, të sundimtarit të Rusisë së Kievit, Vladimirit dhe kujtoi se më vonë, në vitin 1589 , Kisha e Rusisë mori nga Patriarkana Ekumenike vlerën Patriarkale.
“Megjithatë, tashmë pas rënies së Kostandinopojës nga osmanët në vitin 1453, filloi të kultivohej ideologjia e pabazë se Moska mund të pasonte Kostandinopojën si udhëheqëse shpirtërore e botës ortodokse. Sipas mbështetësve të saj, Moska do të bëhej “Roma e Tretë”, pas rënies të “së Dytës”, Kostandinopojës. Megjithatë, nuk ka pasur kurrë një “Romë të parë” dhe “të dytë”. Prandaj, nuk mund të ketë kurrë një “Romë të tretë”. Ka vetëm Presbythera dhe Roma e Re -Kostandinopoja”, tha ai.
Patriarku vazhdoi duke theksuar se mishërimi i sotëm i etnotribalizmit është ideologjia fondamentaliste e “Botës Ruse” (Russkii mir). “Kjo shprehje përshkruan një sferë të supozuar të qytetërimit, duke përfshirë Rusinë, Ukrainën, Bjellorusinë, si dhe rusët në mbarë botën, me udhëzim politik dhe fetar nga Moska si qendër”, vuri në dukje ai, duke shtuar se “Bota Ruse” tani është paraqitur si përgjigje ndaj “Perëndimit të korruptuar”. “Kjo ideologji është instrumenti kryesor për legjitimimin shpirtëror të pushtimit të Ukrainës”, komentoi Patriarku Ekumenik.
Duke iu referuar rolit të Patriarkanës Ekumenike, z. Bartolomeu vuri në dukje se në botën e sotme është edhe më i rëndësishëm, pasi me shembullin e saj gjatë gjithë kohës, Patriarkana Ekumenike dëshiron të tregojë se kishat dhe udhëheqësit fetarë duhet të promovojnë bashkëjetesën paqësore, drejtësinë dhe barazinë.
Për këtë arsye, siç tha ai, Kisha e Kostandinopojës merr drejtimin në organizimin e konferencave ndërkombëtare ndër-kristiane dhe ndërfetare, duke qenë e vetëdijshme se “dialogu i vërtetë mund të ndihmojë në parandalimin e shfrytëzimit të tmerrshëm të feve nga fanatikë dhe ekstremistë dhe për t’u përballur me intolerancën dhe paragjykimet”.
Z.Bartholomeo kujtoi qëndrimin e Sinodit të Shenjtë dhe të Madh të Kishës Ortodokse, të mbledhur në Kretë në vitin 2016, se: “Dialogu i ndershëm ndërfetar kontribuon në zhvillimin e besimit të ndërsjellë, në promovimin e paqes dhe zgjidhjes. Kisha përpiqet ta bëjë “paqen nga lart” më të prekshme në tokë. Paqja e vërtetë nuk arrihet me forcën e armëve, por vetëm me dashurinë, e cila nuk kërkon të vetën”.
Siç tha Patriarku Ekumenik, Kisha e Konstandinopojës e kupton fuqinë e dialogut për të forcuar unitetin midis ortodoksëve, për të nxitur pajtimin midis të krishterëve dhe për të ndërtuar ura paqeje midis feve dhe vuri në dukje se kjo hapje për dialog përfshin edhe çështje sociale dhe veçanërisht mbrojtjen e mjedisit.
