Alarmi i ri për qytetin e Stambollit.
Një alarm i ri është dhënë për qytetin e Stambollit pasi ekspertët e sizmologjisë shprehin shqetësim në rritje për mundësinë e një tërmeti të madh.
Sipas parashikimeve të një prej rpofesorëve sizmiologë më të njohur në botë, tërmeti që pritet të godasë rajonin mund të arrijë 7,2 deri në 7,6 gradë të shkallës Rihter, duke intensifikuar nevojën për përgatitje të menjëhershme dhe sistematike. “Një tërmet pritet të ndodhë çdo 6 deri në 10 vjet, aktualisht po luajmë kohë shtesë”, theksoi ai.
Stamboll: Rreziku i një tërmeti të ardhshëm është i lartë.
Konkretisht, duke folur për TGRT Haber, profesori u shpreh se: “Në vitin 1766, tërmetet u bënë me 3 muaj diferencë, kështu Stambolli u përball me dy tërmete 7 dhe mbi 7 ballë, me një diferencë prej 3 muajsh. Kjo është një çështje shumë e rrezikshme. Nëse të dy çarjet prishen, ekziston mundësia e magnitudave 7.5 dhe 7.6. Për të adresuar këtë rrezik, tërmetet dhe ngjarjet që mund të shkaktohen nga tërmetet, si do të reagojë Stambolli, në cilat pika do të jetë i pafuqishëm dhe si do të ndodhin humbjet maksimale, janë studiuar për një kohë të gjatë, kërkimet e kryera që nga viti 1999.
Tetë anije ndërkombëtare, përfshirë ato turke, po punojnë në të gjithë rajonin e Marmarasë. Kemi kryer këto studime dhe dimë se cilat pjesë të Stambollit do të jenë të pambrojtura, cilat janë dobësitë tona dhe cilat janë ato zonat që do të preken. Shpresoj që Kryetari i Bashkisë Metropolitane të Stambollit të bëjë atë që është e nevojshme për të përgatitur qytetin për një tërmet. Ndër këto kërkesa janë edhe detajet e qytetit. Qyteti nuk përgatitet rastësisht për një tërmet.
Kur bëhet fjalë për përgatitjen e Stambollit për një tërmet, siç mendojnë një pjesë e konsiderueshme e politikanëve të sotëm, menjëherë mendojnë për stokun e ndërtesave, godinave. Ndërtesa të bukura po ndërtohen, publiku është i kënaqur, kontraktori është i kënaqur, kryetari i bashkisë është i kënaqur. Sigurisht që janë ndërtesa më të mira, rinovimi i ndërtesave të qytetit është gjithashtu i mirë për tërmetet dhe redukton dëmtimet. Por nuk është e mundur të përgatitet Stambolli për një tërmet me këtë gjendje godinash. Nëse i përgatit të gjithë elementët e qytetit, publikun, infrastrukturën, stokun e ndërtesave, ekosistemin dhe mjedisin dhe ekonominë për një tërmet, në të njëjtën kohë në mënyrë të integruar, do ta kesh përgatitur qytetin për një tërmet.”
“Nuk ka marrëveshje mes Stambollit dhe qeverisë qendrore.”
Duke theksuar se politika duhet të lihet mënjanë dhe të bëhen studime për tërmetet, Gyorur tha: “Nuk ka një punë harmonike midis Bashkisë Metropolitane të Stambollit dhe qeverisë qendrore.
Në të gjithë botën, një qytet i madh si Kostandinopoja mund të përgatitet nga dy forca që punojnë së bashku. Këtu nuk duhen konsideruar më politikat, partitë e ndryshme, ne apo ju, por siguria e jetës së njerëzve është më e rëndësishmja. Paso, në fund të fundit jetojnë me miliona njerëz në këtë qytet. Vetëm IBB nuk mund ta bëjë Stambollin rezistent ndaj tërmeteve.
Qeveria nuk e bën dot pa bashkinë. Prandaj uroj që politika në këto çështje të lihet mënjanë dhe të ketë unitet forcash. Nuk ka asnjë bashkëpunim mes Bashkisë dhe qeverisë qendrore. Është fakt që kryetarët e bashkive e marrin seriozisht punën e tyre. Arsyet e tyre janë gjithashtu të dukshme. Imamoglu vazhdon të thotë se problemi më i madh i Stambollit është dhe do të jetë tërmeti. Të njëjtën gjë thotë edhe Murat Kurum. Ai përpiqet të bindë audiencën për atë që vjen. Nëse bëhet kjo që thonë, Stambolli do të fitojë shumë për sa i përket tërmetit”.
“Duhet t’i drejtohemi menjëherë qyteteve të mbrojtura nga tërmetet.”
Duke iu referuar nevojës për të lëvizur drejt qyteteve të mbrojtura nga tërmetet, Gyorur tha: “Japonia së fundmi pati një tërmet 7.6 ballë dhe vetëm 120 persona humbën jetën. Nuk mund të lejojmë që të kemi 20 mijë, apo 50 mijë të vdekur në çdo tërmet. Kjo është një situatë që bota e njeh dhe nuk na përshtatet. Nuk e kuptoj atë që politikanët e quajnë “çështje mbijetese”. Çështja e vërtetë e mbijetesës është tërmeti. Si do të mbijetojmë në këtë shekull? Duhet t’i drejtohemi menjëherë qyteteve të mbrojtura nga tërmetet. Unë dua një vullnet politik që do të duhet të veprojë, mbi politikën partiake. Me miratimin e ligjit edhe ministria do të jetë mbi politikën. Ne mund ta bëjmë vendin rezistent ndaj tërmeteve në 10-15 vjet. Kam më shumë frikë nga rajoni i Marmarasë. Arsyeja është se rajoni i Marmarasit siguron afërsisht 60% të Prodhimit Kombëtar Bruto. Nëse rrotat e ekonomisë në këtë rajon do të ndalojnë, si në rajonin juglindor, Turqia do të gjunjëzohet. Lëre pavarësinë ekonomike të Turqisë, do të mund të diskutojmë edhe për pavarësinë politike”, tha ai.
“Ka një shans 47% për një tërmet me magnitudë 7 ose më shumë ballë në Marmara.”
Sizmologu Gyorur tha : “Probabiliteti i një tërmeti me magnitudë 7 ose më i madh në Marmara është 47%. Duhet të flasim se çfarë duhet bërë para dhe pas tërmetit. Puna nuk është thjesht një “kurth jahti”. Duhet të shkojmë përtej kësaj. Qytetarët duhet të masin fillimisht vendin ku jetojnë për të parë nëse është rezistent ndaj tërmeteve. Ata do të dinë se me kë të kontaktojnë. Bashkitë dhe ministria do ta ofrojnë këtë shërbim. Qytetarët dhe shteti duhet të bashkojnë duart dhe ta kapërcejnë këtë problem. Elementi më i rëndësishëm i gatishmërisë ndaj tërmeteve është publiku. Nëse një popull nuk fiton vetëdije sizmike, kulturë sizmike dhe aftësi sizmike, qyteti nuk do të mund të përgatitet për një tërmet.
Kur kryetarët e bashkive kthejnë shpinën, populli ndërton 10 banesa pa leje, 15 ballkone pa leje, ndërton 3 kate, i lë kunjat e hekuarave të betonit majë çatisë duke menduar se nesër do të martohet vajza dhe do i ndërtojë një shtëpi. Zgjedhjet kalojnë dhe kati i katërt ngrihet. Nuk e bëjnë me keqdashje, por nuk dinë, nuk kuptojnë. Ata nuk mendojnë se dëmi do të vijë prej atyre që bëjnë. Nëse një tërmet do të ndodhte në Stamboll, do të kishte më shumë humbje jetësh dhe pronash se në të gjitha 11 lagjet. Mund të ketë më shumë se 50 mijë viktima nga një tërmet në Stamboll.
Duhet të mbrojmë njerëzit, fëmijët. Nëse ndërton një qytet me ndërgjegjësim ndaj tërmeteve, me rezistencë ndaj tërmeteve me të gjithë përbërësit e tij, ai qytet do të rritet dhe do të rritet në të ardhmen. Vatrat sizmike kanë prodhuar tërmete për 13 milionë vite dhe do të vazhdojnë të prodhojnë tërmete për miliona vite që vijnë. Kjo nuk është një ngjarje që mund të thuhet se ka përfunduar.”
