Leon Trocki
Revolucionar ukrainas, figura kryesore e Revolucionit Bolshevik të Tetorit.
Ai luajti një rol kyç në ngritjen e bolshevikëve në Rusi, shërbeu si Komisar për Punët e Jashtme dhe Luftën dhe u konsiderua pasardhësi i Leninit në udhëheqjen e Bashkimit Sovjetik. Megjithatë, ai u mund në betejën e trashëgimisë nga Stalini, u internua dhe u vra. Pasuesit e tij formuan rrymën politike të trockizmit, në kuadër të marksizëm-leninizmit.
Lev Davidovich Bronshtein (Lev Davidovich Bronshtein), siç ishte emri i tij i vërtetë, lindi më 26 tetor (7 nëntor sipas kalendarit të ri) 1879 në fshatin Yanovka, Perandoria Ruse (tani Bereslavka, Ukrainë). Babai i tij hebre ishte një pronar tokash i pasur në zonë, ndërsa nëna e tij Anna i përkiste klasës së mesme dhe ishte e arsimuar.
Në moshën tetë vjeç, ai u dërgua nga prindërit në një shkollë në Odessa, ku jetoi për tetë vitet e ardhshme në shtëpinë e nipit të nënës së tij, një intelektual liberal. Djali i ri shquhej për inteligjencën dhe mënyrën e talentuar në të cilën ai trajtonte fjalën e shkruar dhe të folur.
Kur shkoi në Nikolaev në 1896 për të përfunduar studimet e tij enciklike, ai ra në kontakt me një organizatë ilegale socialiste dhe u njoh me marksizmin. Pas një studimi të shkurtër në Universitetin e Odessas, në vitin 1897 ai u kthye në Nikolaev për të ndihmuar në organizimin e “Unionit të Punëtorëve të Rusisë Jugore” ilegale.
Në janar 1898 ai u arrestua dhe u internua në Siberi për katër vitet e ardhshme. Gjatë qëndrimit në Siberi, ai u bashkua me Partinë Social Demokrate të Punës të Rusisë dhe u martua me kolegen e tij Alexandra Sokolovskaya, me të cilën pati dy vajza.
Në vitin 1902 ai u arratis nga Siberia, duke përdorur një pasaportë të falsifikuar me emrin Leon Trotsky, me të cilin njihet edhe sot e kësaj dite. Për 15 vitet e ardhshme ai jetoi jashtë vendit me pushime të shkurtra në shtëpi. Në korrik 1903, Partia Socialdemokrate, gjatë kongresit të dytë në Bruksel dhe Londër, u nda në “bolshevikë” (“shumicë”) të udhëhequr nga Lenini dhe “menshevikë” (“pakicë”), të cilëve iu bashkua Trocki.
“Menshevikët” mbrojtën një qasje demokratike ndaj socializmit dhe Trocki ishte kundër Leninit, duke hedhur poshtë metodat e tij diktatoriale dhe ato koncepte organizative që panë vetëm fillimin e menjëhershëm të revolucionit. Pak më parë, Trocki kishte takuar dhe u martua në Paris me gruan e tij të dytë, revolucionaren ruse Natalya Sedova, me të cilën pati dy djem.
Pasi shpërthyen trazirat revolucionare të vitit 1905, Trocki u kthye në Rusi dhe organizoi sovjetikën e Shën Petersburgut. Pas kolapsit të lëvizjes ai u arrestua dhe u dënua me burg. Gjatë burgimit ai shkroi veprën e tij kryesore, “Rezultatet dhe Perspektivat”, në të cilën ai formuloi teorinë e tij të revolucionit të përhershëm. Ishte një përpjekje për të përshtatur teorinë marksiste me realitetin rus, domethënë me kushtet e një vendi të pazhvilluar, i cili ishte në një përmbysje revolucionare.
Trocki argumentoi se një revolucion borgjez në Rusi do të çonte në një revolucion të përhershëm ose revolucione të njëpasnjëshme, në të cilat proletariati do të gjente një mundësi për të kapur pushtetin në qendrat urbane. Megjithëse Rusia ishte një vend kryesisht bujqësor, ky dominim i qendrave të saj urbane nuk do të ishte i përkohshëm, sepse revolucioni në Rusi do të rezultonte në një gjendje të ngjashme revolucioni të përhershëm në të gjithë botën. Kryengritja ruse do të jepte shembull për revoltën e proletarëve të Perëndimit dhe kështu do të çonte në krijimin e qeverive socialiste, të cilat nga ana e tyre do të mbështesnin revolucionarët në Rusi.
Në vitin 1907, pasi u dëbua për herë të dytë në Siberi, ai përsëri arriti të arratisej jashtë vendit. Fillimisht u vendos në Vjenë, ku punoi si gazetar dhe në vitet 1912-1913 pasqyroi Luftërat Ballkanike si korrespondent lufte. Me shpërthimin e Luftës së Parë Botërore ai iu bashkua shumicës së socialdemokratëve rusë, të cilët dënuan luftën dhe refuzuan të mbështesin përpjekjet e carit për luftë.
Pas shpërthimit të Revolucionit të Shkurtit të vitit 1917 ai u kthye në Rusi dhe pavarësisht mosmarrëveshjeve me Leninin, u bashkua me “bolshevikët” dhe luajti një rol të rëndësishëm gjatë Revolucionit të Tetorit të po atij viti dhe marrjen e pushtetit nga komunistët. Posti i parë që mori ishte ai i Komisarit për Punët e Jashtme dhe negocioi daljen e Rusisë nga lufta dhe përfundimin e paqes me Gjermaninë në vitin 1918 (“Traktati i Brest-Litovsk”).
Gjatë Luftës Civile Ruse (1917-1922) ai shërbeu si Komisar i Luftës dhe krijoi Ushtrinë e Kuqe, e cila ndihmoi në shtypjen e kundërrevolucionarëve “të bardhë”, duke kontribuar në konsolidimin e regjimit të ri. Trocki fitoi prestigj dhe u projektua si pasardhësi i Leninit, por epërsia dhe arroganca e tij intelektuale, si dhe origjina e tij çifute, funksionuan kundër tij. Duke pasur pak miq në aparatin e partisë, ai u bë pre e lehtë e makinistit dinak Stalinit, i cili pas vdekjes së parakohshme të Leninit (21 janar 1924) mori frenat e Bashkimit Sovjetik.
Në nëntor 1927 Trocki u përjashtua nga Partia Komuniste, në janar 1928 u internua në Azinë Qendrore dhe në janar 1929 u shpall i padëshiruar në Bashkimin Sovjetik dhe u internua. Pas bredhjeve në vende të ndryshme (Turqi, Francë, Norvegji), në vitin 1936 vendoset në Meksikë, duke vazhduar luftën e tij politike kundër regjimit stalinist, të cilin e konsideroi një çoroditje burokratike të diktaturës së proletariatit.
Më 20 gusht 1940, një komunist spanjoll i quajtur Ramon Mercander, ndoshta duke vepruar me urdhër të Stalinit, e plagosi rëndë me sëpatë malësori. Të nesërmen, më 21 gusht 1940, Leon Trocki dha frymën e fundit, në moshën 60-vjeçare.
Në librin “My Life: The Rise and Fall of a Dictator” shkruhet qartë se, Masonëria e Lirë (‘Freemasonry’) ishte inspirimi i Trockit për Revolucionin (fq. 119, 120-23).
