Çfarë ndryshon nga sezoni i ri në pozicion jashtë loje dhe penalitete?
Bordi Ndërkombëtar i Shoqatës së Futbollit (IFAB) ka vënë në fuqi tetë ndryshime kyçe në rregullat e futbollit nga 1 korriku 2025, me qëllim përmirësimin e rrjedhës së lojës dhe rritjen e transparencës.
Disa nga ndryshimet janë të natyrës teknike, të tjerat praktike, por të gjitha synojnë ta bëjnë lojën më të drejtë, më të shpejtë dhe më të kuptueshme për lojtarët, gjyqtarët dhe spektatorët.
- Tetë sekonda për portierin – dhe penalizim më i rreptë.
Portieri tani do të ketë tetë sekonda për të mbajtur topin në duar, në vend të gjashtë që parashikoheshin teorikisht deri më tani. Por ndryshimi nuk është vetëm në kohë: në rast vonese, penalizimi nuk do të jetë një faull indirekt, por një goditje nga këndi në favor të ekipit kundërshtar.
Rregullorja e re u zbatua për herë të parë në Kupën e Botës për Klube 2025, në ndeshjen Mamelodi Sundowns – Ulsan.
- Arbitri bëhet kronometër.
Përveç ndryshimit të mësipërm, një tregues vizual futet gjithashtu nga arbitri kur afati kohor afron. Konkretisht, arbitri ngre dorën dhe numëron mbrapsht, në mënyrë që të gjithë lojtarët dhe spektatorët të dinë se koha po mbaron.
3. Metodë e re e rifillimit me “top të lëshuar”.
Metoda e rifillimit me “top të lëshuar” po rishikohet, kur loja është ndaluar për arsye që nuk lidhen me një shkelje (p.sh. lëndim). Nëse arbitri nuk është i sigurtë se cila skuadër e kishte në zotërim topin, topi i jepet skuadrës që e preku për herë të fundit. Megjithatë, nëse është e qartë se kush e kishte ose ishte gati ta fitonte në zotërim (p.sh. nga një rivënie anësore ose një goditje e lirë), atëherë rifillimi është në favorin e tyre.
- Asnjë karton për kontakt të paqëllimshëm me topin jashtë fushës.
Lojtarët, trajnerët ose zyrtarët e përjashtuar që janë jashtë fushës nuk do të ndëshkohen më për prekje të paqëllimshme të topit kur ai del jashtë kufijve. Në vend të një penalltie, do të akordohet një goditje e lirë indirekte, për sa kohë që rrjedha e lojës nuk ndikohet. IFAB ka vendosur që ndëshkimi i ashpër për raste të tilla është i tepruar.
- Ndryshime në pozicion jashtë loje me prekjen e fundit.
Momenti i vlerësimit të pozicionit jashtë loje ndryshohet: tani merret parasysh kontakti i fundit me topin. Kjo është e rëndësishme në rastet kur një lojtar prek topin më shumë se një herë para se ta kalojë. Rregulli i ri ndihmon për ta bërë vlerësimin më të qartë për VAR dhe zvogëlon konfuzionin.
- Kontakt i dyfishtë në penallti: përsëritje ose faull.
Në rast se ekzekutuesi i penalltisë pa dashje prek topin me këmbën tjetër (p.sh. për shkak të një rrëshqitjeje), rregullorja modifikohet:
– Nëse topi përfundon në portë, penalltia riluhet.
– Nëse goli nuk shënohet, një faull indirekt i akordohet mbrojtjes.
Në gjuajtjet e penalltive, shkelja do të përbëjë një ekzekutim të dështuar.
Ky ndryshim ndodhi pas penalltisë së diskutueshme të Julián Álvarez në ndeshjen e këtij viti Atletico – Real Madrid, e cila u anulua nga gjyqtari Simon Marciniak.
- Ndryshimi i pozicionit të gjyqtarit ndihmës në gjuajtjet e penalltive.
Tani, gjyqtari ndihmës nuk do të qëndrojë në vijën e portës gjatë gjuajtjeve të penalltive. Në vend të kësaj, ai do të pozicionohet në lartësinë e vijës së fundit të mbrojtësve – në vijën teorike të pozicionit jashtë loje. Kjo do t’i lejojë atij të vëzhgojë çdo hyrje të parakohshme të lojtarëve në zonë dhe të sigurojë ekzekutimin dhe përsëritjet e sakta.
- Shpallja e vendimeve të VAR nga gjyqtarët.
Një ndryshim tjetër ka të bëjë me mënyrën se si shpallen vendimet e VAR. Duke filluar nga ky vit, dhe nëse organizata e lejon, gjyqtarët do të jenë në gjendje të shpallin publikisht – nëpërmjet mikrofonit – vendimin e tyre përfundimtar për audiencën.
Kjo praktikë filloi si një eksperiment në Kupën e Botës për Gra dhe u konsiderua e suksesshme. Gjyqtari nuk do të kufizohet vetëm në gjeste, por do të shpjegojë arsyetimin pas vendimit shpejt dhe qartë.
Qëllimi: transparencë, qartësi dhe më pak konfuzion për të gjithë.
