Dëshmore e Madhe e Krishtërimit. Kujtimi i saj festohet në Lindje dhe Perëndim më 4 dhjetor.
Sipas traditës kishtare, Varvara jetoi në shekullin III gjatë sundimit të Perandorit Romak Maksimian, në Nikomedia në Azinë e Vogël ose në Heliopolis në Egjipt. Tradita e Kishës Katolike Romake thotë se ajo jetonte në rajonin e Toskanës. Ishte vajza e vetme e Dioskuros së pasur pagan dhe që në moshë të re ajo përqafoi krishtërimin, pavarësisht përpjekjeve të babait të saj për të kundërtën. Refuzimi i saj për t’u martuar me një pagan zemëroi Dioskuron, i cili e raportoi atë tek autoritetet romake për besimin e saj të krishterë.
Barbara u torturua dhe parakaloi lakuriq, për t’iu prerë koka nga dora e babait të saj. Dioskuros për novacionin e tij u godit nga rrufeja dhe ra i vdekur. Reliket e Shën Barbarës ndodhen sot në Katedralen e Shën Vladimirit në Kiev, Ukrainë.
Në traditën popullore greke, festa e Shën Varvarës është e para nga një seri prej tre festash radhazi, duke përfshirë festat e Shën Barbarës (4 dhjetor), Shën Savvas (5 dhjetor) dhe Shën Nikollës (6 dhjetor). Identifikohet me ardhjen e të ftohtit të ashpër dhe këtë e dëshmojnë fjalët e urta: “Varvara qefin e Shën Savvas”.
Shën Varbara mbron fëmijët që vuajnë nga lija, sepse sipas një tradite, Varvara i kërkoi Zotit që të infektohej me lijë, që ajo të humbiste bukurinë e saj dhe të mos martohej me një pagan që i ati kishte menduar për të. Në të kaluarën, kjo sëmundje infektive “korrte” dhe linte gjurmë të përhershme tek fëmijët, prandaj prindërit, në shenjë mirënjohjeje për Shën Varvarën, u ofronin besimtarëve grurë ose byker molle, të cilat më parë ishin bekuar nga prifti.
Të krishterët arabë të Lindjes së Mesme (Liban, Siri, Jordani, Izrael, Territoret Palestineze) festojnë Shën Varvarën (Eid il-Burbara) në një mënyrë të veçantë. Fëmijët, shumë prej tyre të maskuar, shkojnë nëpër shtëpi dhe këndojnë këngët e Shenjtes, ndërsa zonja e shtëpisë u ofron një ëmbëlsirë.
Shën Varvara është shenjtore mbrojtëse e qyteteve greke Drama, Argyroupoli dhe Rethymnon. Ajo është shenjtja mbrojtëse e artilerisë në shumë vende të krishtera të botës, në Greqi që nga viti 1828 dhe e atyre që merren me eksploziv. Në shtetet e tjera mbron njësitë e inxhinierëve, matematikanët, marinarët dhe minatorët.
